Η συστηματική καθοδήγηση (systematic instruction), είναι μεθοδολογία εκπαίδευσης και ανάπτυξης επαγγελματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων σε άτομα με μειωμένες νοητικές ικανότητες. Αποτελεί μέρος της ολοκληρωμένης μεθόδου προώθησης στην εργασία (supported employment).

Στο στάδιο αυτό ο Σύμβουλος Εργασίας, συμφωνεί με το άτομο και τον εργοδότη και καθορίζουν τον πιο ταιριαστό για το άτομο και την επιχείρηση τρόπο εκπαίδευσης.

Ακολουθεί ο σχεδιασμός του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης, με πρώτη ενέργεια την σύνδεση του προφίλ με τη θέση εργασίας.

Γίνεται αντιπαραβολή του προφίλ με τις απαιτήσεις σε ικανότητες – δεξιότητες της θέσης εργασίας. Όπου διαπιστώνεται ότι οι απαιτήσεις της εργασίας δεν ταιριάζουν με το προφίλ, προχωρούμε σε προσαρμογή – εργονομική διευθέτηση. Αν οι απαιτήσεις για προσαρμογές είναι μεγάλες και δεν είναι δυνατόν να ενσωματωθούν στην παραγωγική διαδικασία, αυτό σημαίνει ότι η θέση εργασίας μάλλον δεν ταιριάζει στο συγκεκριμένο άτομο.

Η καλή ανάλυση έργου είναι το κλειδί της επιτυχημένης εκπαίδευσης και η επιτυχημένη εκπαίδευση οδηγεί στην επιτυχημένη τοποθέτηση και απόδοση έργου.

Η εκπαίδευση του νέου εργαζόμενου πραγματοποιείται στο χώρο εργασίας (οn-the-job training), και γίνεται είτε από τον Σύμβουλο Εργασίας (κατά κανόνα) είτε από εκπαιδευτή παλιό εργαζόμενο της επιχείρησης με την καθοδήγηση του πρώτου.

Ο εκπαιδευτής ορίζει τον χώρο, όπου θα γίνει η εκπαίδευση και στη συνέχεια:

• Προετοιμάζει τον εκπαιδευόμενο (εξηγεί τι θα γίνει, πού, πώς και γιατί)

• Εκτελεί – επιδεικνύει την εργασία μία φορά, μπροστά στον εκπαιδευόμενο.

• Δίνει ένα παράδειγμα της εργασίας που το άτομο πρέπει να μάθει να εκτελεί.

• Εκτελεί την εργασία δεύτερη φορά.

• Παραχωρεί τη θέση στον εκπαιδευόμενο.

• Ο εκπαιδευόμενος δοκιμάζει μέχρι να εκτελέσει την εργασία εντελώς μόνος του.

Οι παρακάτω βασικές αρχές είναι απαραίτητο να τηρηθούν για μια επιτυχημένη εκπαίδευση:
• Ο εκπαιδευτής, όταν επιδεικνύει, επικεντρώνει την προσοχή του στο αντικείμενο εργασίας.

• Δεν μιλάει και αποφεύγει την βλεματική επαφή με τον εκπαιδευόμενο (όταν δεν κοιτάζει τον εκπαιδευόμενο, αυτός ξέρει ότι το κάνει καλά).

• Ο εκπαιδευτής κάθεται δίπλα και λίγο πιο πίσω από τον εκπαιδευόμενο. Δεν τον ηγεμονεύει.

• Δεν πρέπει να ξεχνά ότι ο εκπαιδευόμενος δεν ξέρει την συγκεκριμένη εργασία (επειδή ο ίδιος έχει μάθει να την κάνει καλά).

• Η επιβράβευση δεν δίνεται κατά την διάρκεια της προσπάθειας, παρά μόνο στο τέλος. (Όταν ο εκπαιδευτής αποχωρήσει από το χώρο εργασίας, ποιος θα δίνει την επιβράβευση;)

• Στην αρχή δίνουμε πολύ βοήθεια και σιγά - σιγά απομακρυνόμαστε (όταν μάθει πολύ καλά τη δουλειά μπορούμε ακόμη και να βγούμε από το δωμάτιο και να μπούμε αργότερα για να δούμε πως τα πάει).

• Δεν εξηγούμε με λόγια.

- Ο πρώτος τρόπος για να δώσουμε βοήθεια είναι ο «φυσικός» ( του κρατάμε το χέρι, οδηγούμε τα δάκτυλα και τις παλάμες και δουλεύουμε μαζί).

- Προχωρώντας αποφεύγουμε τη φυσική επαφή και δείχνουμε μόνο (με νοήματα), χωρίς να αγγίζουμε το άτομο.

- Τελευταία χρησιμοποιούμε τη λεκτική βοήθεια, εφόσον είναι απαραίτητο χρησιμοποιώντας τη φράση: « προσπάθησε με ένα άλλο τρόπο». Η λεκτική βοήθεια μπορεί να χρησιμεύσει για την διδασκαλία βημάτων προτεραιότητας και διάκρισης, αλλά δεν είναι αποτελεσματική στη διδασκαλία δεξιοτήτων.

• Εάν ο εκπαιδευόμενος διστάζει, καθυστερεί να προχωρήσει ή κάνει λάθος, του αφήνουμε τον χρόνο που χρειάζεται για να σκεφτεί (τον χρόνο που έχει ανάγκη και είναι διαφορετικός για κάθε άνθρωπο), του ζητάμε συγγνώμη και επαναλαμβάνουμε από την αρχή. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι εάν κάνει λάθος ο εκπαιδευόμενος, ευθύνεται ο εκπαιδευτής για τις πληροφορίες που του έδωσε. Ο εκπαιδευτής τότε λέει: «συγνώμη σου έδειξα λάθος», υποδεικνύει το σωστό τρόπο και συνεχίζουν. Μ΄ αυτό τον τρόπο ο εκπαιδευόμενος δεν χρεώνεται, αδίκως, την προσωρινή αποτυχία, και έτσι ανακτά δυνάμεις για να συνεχίσει την προσπάθεια.

• Παρακολουθούμε συνέχεια το χέρι του εκπαιδευόμενου και εάν πιάσει με λάθος τρόπο, πριν προχωρήσει και κάνει σοβαρό λάθος, του οδηγούμε το χέρι στο σωστό τρόπο.

• Εάν αλλάξει θέση σε αντικείμενο που ακολουθεί , ζητάμε συγγνώμη και το βάζουμε στη σωστή σειρά.

Η εκπαίδευση θεωρείται ολοκληρωμένη, όταν δεν απαιτείται πλέον καμία παρέμβαση του εκπαιδευτή και ο εκπαιδευόμενος ολοκληρώνει με επιτυχία μόνος του την εργασία.

Όταν ο νέος εργαζόμενος μάθει την δουλειά του τότε το εκπαιδευτικό έργο του Συμβούλου Εργασίας τελείωσε.

Εάν ωστόσο ο εργαζόμενος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία, ο Σύμβουλος Εργασίας θα πρέπει να επανεξετάσει τις τεχνικές που επέλεξε και να ανατρέξει στο επαγγελματικό προφίλ για πληροφορίες σχετικά με το άτομο, τις οποίες πιθανόν δεν έλαβε υπόψη του. Αν και πάλι η νέες τεχνικές που επιλέγει δεν είναι αποτελεσματικές θα επανεξετάσει την ανάλυση έργου που έκανε και την μέθοδο που χρησιμοποίησε. Με τον τρόπο αυτό εντοπίζονται στοιχεία και πληροφορίες που θα βοηθήσουν τον Σύμβουλο να κτίσει ένα νέο σχέδιο δράσης για την αποτελεσματικότερη εκπαίδευση του ατόμου.

Η αποχώρηση του Συμβούλου από τον χώρο εργασίας γίνεται με τρόπο σταδιακό και αφού έχει επιβεβαιωθεί, ότι ο νέος εργαζόμενος λειτουργεί αυτόνομα σε ότι αφορά το έργο που καλείται να παράγει, έχει κατανοήσει τους κανόνες λειτουργίας της επιχείρησης(π.χ κατάλληλη ένδυση-κτύπημα κάρτας- τήρηση ωραρίου-αναγνώριση ρόλων κ.λπ.), έχει γνωριστεί με την ομάδα των συναδέλφων του και ο φυσικός υποστηρικτής είναι διαθέσιμος. Συνήθως ο χρόνος που απαιτείται από την εκπαίδευση του νέου εργαζόμενου μέχρι την αποχώρηση του Συμβούλου, κυμαίνεται από έναν έως δυο μήνες.