ΔΑΔ: απουσία συναισθηματικής νοημοσύνης και επιθετικότητα

Εικόνα Kyriaki Fili
Αφού για πολύν καιρό περιηγούμαι στις ιστοσελίδες της Νόησης, αποφάσισα κι εγώ να ζητήσω τη βοήθεια και τη στήριξη ανθρώπων που κατανοούν και συντρέχουν... Συγχαρητήρια για τον ιστότοπο αυτό, είναι πάρα πολύ σημαντική η ύπαρξή του! Έχω μία κόρη 5 ετών, τη Μαριτίνα, στο φάσμα των ΔΑΔ. Κάνει παρεμβάσεις εδώ και ένα χρόνο, λογοθεραπείες και εργοθεραπείες. Παρακολουθείται από αναπτυξιολόγο. Έχει κάνει προόδους, πηγαίνει σε κανονικό παιδικό σταθμό και είναι λειτουργικό παιδί σε μεγάλο βαθμό. Πάντοτε το πρόβλημά της ήταν επικοινωνιακό, αλλά και διάσπασης προσοχής και συγκέντρωσης. Μου είπαν από την πρώτη στιγμή ότι δεν έχει νοητικό πρόβλημα. Ωστόσο η συναισθηματική νοημοσύνη της είναι ακόμα ελάχιστα αναπτυγμένη. Δεν κατανοεί καθόλου αφηρημένες έννοιες, μπορεί να γελάει όταν βλέπει κάποιον να κλαίει και μπορείς να συζητήσεις πολλά πράγματα παρουσία της, χωρίς να νοιάζεσαι ότι θα καταλάβει, ενώ από άλλα παιδιά στην ηλικία της κρύβεσαι γιατί έχουν τις κεραίες τους τεντωμένες. Αναρωτιέμαι και ανησυχώ: όλα αυτά δεν αμφισβητούν το ότι η νοητική της κατάσταση είναι φυσιολογική; Το ότι ξέρει ένα σωρό πράγματα και προοδεύει στο σχολείο ή το ότι ξέρει να γράφει "Μαριτίνα" και 1-2 λεξούλες ακόμα, αρκεί για να πει κανείς ότι είναι νοητικά φυσιολογική; Και τέλος πάντων, το ερώτημά μου είναι: η απουσία συναισθηματικής νοημοσύνης σημαίνει νοητικό πρόβλημα ή όχι; Και κάτι ακόμα: τον τελευταίο καιρό, η Μαριτίνα έχει αρχίσει και γίνεται επιθετική. Βγάζει θυμό, κυρίως όταν στρεσάρεται ή όταν της απαγορεύσεις κάτι, και τον εκδηλώνει και στο σπίτι αλλά και -λιγότερο ευτυχώς- σε παιδιά εκτός σπιτιού. Ενώ δεν ήταν ποτέ έτσι, τώρα μπορεί να γίνει το "κακό παιδί" που θα χτυπήσει, θα σπρώξει, θα δαγκώσει, θα κουτουλήσει. Το μεγάλο μου μπέρδεμα -φαντάζομαι και αρκετών όσοι έχουν παιδιά στο φάσμα- είναι αν το κάθε τι οφείλεται σ΄ αυτό το περιβόητο φάσμα ή είναι ο χαρακτήρας της. Κι έτσι έρχομαι στο δεύτερό μου ερώτημα: Ποιος πρέπει να δει τώρα το παιδί μου; Άλλος αναπτυξιολόγος για 2η γνώμη; Μήπως παιδο-νευρολόγος; Μήπως παιδο-ψυχολόγος; Μήπως παιδο-ψυχίατρος; Ποια είναι η κατάλληλη ειδικότητα για να πάρω κι εγώ μετά από ένα χρόνο μια 2η γνώμη, που δεν έχω τολμήσει να πάρω ακόμη; Αν κάποιος βρει τη διάθεση και το χρόνο να μου απαντήσει σ' αυτά τα 2 ερωτήματα και να με καθοδηγήσει, θα το εκτιμούσα αφάνταστα... Είμαι στη φάση που έχω κολλήσει και ενώ ξέρω ότι το παιδί μου είναι πίσω, όμως δε βλέπω πολύ αισιόδοξο το μέλλον... Είναι η ηλικία που ενώ τα άλλα παιδιά "εκτοξεύονται", εγώ βλέπω το δικό μου να ανοίγει περισσότερο την ψαλίδα με τα συνομήλικά του. Σας ευχαριστώ όλους θερμά που διαβάσατε τις ανησυχίες μου. Καλή δύναμη σε όλους με τα παιδιά σας. Κυριακή Φ.

Σχόλια

Τι θα έκανα εγώ ως μητέρα

Εικόνα Alex Pazi
Καλή μου Κυριακή καλημέρα και καλή εβδομάδα, δεν είμαι «ειδική» στη ΔΑΔ, όμως θα προσπαθήσω να σου απαντήσω αφενός ως γονιός κι αφετέρου θα σου πω όλα όσα γνωρίζω για τη Συναισθηματική Νοημοσύνη την οποία διδάχθηκα στο Μεταπτυχιακό μου στα πλαίσια πάντα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Καταρχήν να διαχωρίσουμε κάτι. H διανοητική νοημοσύνη (IQ) και η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) είναι δύο διακριτές και ξεχωριστές ικανότητες του ανθρώπου. Η πρώτη αφορά το διανοητικό μας επίπεδο, τη λογική και η δεύτερη το συναισθηματικό μας επίπεδο που συνδέεται άρρηκτα με τις κοινωνικές μας σχέσεις. Για να γίνω πιο σαφής, το ότι 5+3=8 απαιτεί λογική και κανένα συναίσθημα. Το να αποκαλείς κάποιον «βλάκα» κι εκείνος να κλαίει κι εσύ να γελάς γιατί δεν έχεις κατανοήσει τον πόνο που του προξένησες απαιτεί συναισθηματική νοημοσύνη. Η απουσία συναισθηματικής νοημοσύνης ΔΕΝ σημαίνει νοητικό πρόβλημα. Η IQ και η EQ είναι ξεχωριστές όμως και αλληλένδετες γιατί η μία συμπληρώνει την άλλη. Ο τρόπος έκφρασης και κατανόησης των συναισθημάτων μας και των συναισθημάτων των άλλων οδηγεί σε ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ. Αυτό θέλεις εσύ να πετύχεις. Άρτια κοινωνική συμπεριφορά. Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη. Αφορά την ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα συναισθήματα τα δικά του και των άλλων. Οι πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η συναισθηματική νοημοσύνη είναι: 1. Η δυνατότητα του ατόμου να γνωρίζει τα δικά του συναισθήματα πχ είδα τη δασκάλα να μαλώνει την Μαρία και αισθάνομαι κάτι σαν θυμό, λύπη…. Τι; 2. Η δυνατότητα του ατόμου να ελέγχει τα συναισθήματά του. Δηλαδή, θυμώνω που δε μου δίνει ο Γιαννάκης το αυτοκινητάκι αλλά δεν τον χτυπάω, συγκρατώ τον θυμό μου γιατί αν τον χτυπήσω θα με μαλώσει η δασκάλα. 3. Η δυνατότητα του ατόμου να γνωρίζει πια συναισθήματα πρέπει να δείξει στους άλλους ώστε να πετύχει ένα στόχο, πχ θα κάνω τον λυπημένο για να μου βάλει η μαμά την αγαπημένη μου ταινία 4. Η δυνατότητα του ατόμου να κατανοεί τα συναισθήματα που προκαλεί μια πράξη του ή η πράξη κάποιου τρίτου (ενσυναίσθηση). Δηλαδή, εάν η δασκάλα μαλώσει την Άννα τότε το παιδί να καταλάβει ότι η Άννα είναι λυπημένη γι΄ αυτό που έγινε. Εάν πάρω την κούκλα της Μαρίας να καταλάβω πως η Μαρία θα στενοχωρηθεί. 5. Ο τελευταίος πυλώνας αφορά τις κοινωνικές δεξιότητες. Την επικοινωνία του παιδιού, την κοινωνικότητά του. Ο τρόπος δηλαδή που προσπαθεί να επικοινωνήσει με τους άλλους και η διάθεση του να επικοινωνήσει. Σου ξαναλέω ότι δεν είμαι ειδική! Θα σου πω όμως τι θα έκανα εγώ ως μητέρα! Καταρχήν θα πρέπει το παιδί να μάθει να αναγνωρίζει συναισθήματα. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να «κοινωνήσει» τον κόσμο των συναισθημάτων. Α. Φτιάξε του ένα «βιβλίο» με προσωπάκια παιδικά που αισθάνονται κάποιο συναίσθημα, πχ ένα χαρούμενο πρόσωπο (χαρά) ,ένα κλαμένο πρόσωπο (λύπη), ένα φοβισμένο πρόσωπο (φόβο) κλπ Αρχικά πες εσύ τα συναισθήματα. Μετά ρώτησε εκείνη «που είναι το παιδάκι που είναι λυπημένο;». Φτιάξε ιστορίες που να λένε γιατί το παιδάκι φοβάται, γιατί είναι χαρούμενο, γιατί λυπάται. Β. Βρες στα βιβλιοπωλεία παραμύθια που οι ήρωες στην ιστορία αισθάνονται κάτι. Διαβάστε τις ιστορίες και μίλησε στη μικρή για τα αισθήματα που νιώθουν οι ήρωες. Να την ρωτάς πως νιώθει πχ το παπάκι που το κοροϊδεύουν τα άλλα παπάκια; Να της πεις κι εσύ πως νιώθεις για το παπάκι. Γ. Βρες ευκαιρίες από την καθημερινότητα να εκφράζεις δικά σου συναισθήματα και να της τα λες π.χ. έχασα το λεωφορείο και στενοχωρήθηκα γιατί θα αργούσα στη δουλειά ή βρήκα στο δρόμο ένα χαρτονόμισμα 20€ και χάρηκα γιατί είχα χρήματα και σου πήρα ένα παιχνίδι ή μια σοκολάτα. Δ. Παρότρυνέ την να εκφράζει κι εκείνη τα δικά της. Άκουσε τι έχει να σου πει. Συζήτησε μαζί της γιατί αισθάνεται έτσι. Γίνει εσύ ο ψυχολόγος της. Ξεκίνησε με το να την ρωτάς καθημερινά πως πέρασε τη μέρα της, τι έγινε στο σχολείο, τι κάνει η φίλη της η Άννα, αν είναι άρρωστος ο Γιαννάκης, έτσι ώστε να την κάνεις να βγάλει από μέσα της συναισθήματα για τα παιδιά, τη δασκάλα κλπ Ε. Βάλε στο παιχνίδι και τους συγγενείς σας. Να επικοινωνούν διαρκώς μαζί της. Να την ενθαρρύνεται να μιλάει για τον εαυτό της, το τι νιώθει σε διάφορες περιπτώσεις. ΣΤ. Παρακολούθησε πως αντιδρά όταν συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια. Συνεργάζεται; Πειθαρχεί στους κανόνες; Παίξτε μαζί και στο σπίτι. Σκέψου παιχνίδια απλά και βάλε απλούς κανόνες και κάνε την να κερδίσει για να νιώσει τη χαρά της επιτυχίας. Βάλε πιο σύνθετους στη συνέχεια και να είσαι αυστηρή στην τήρησή τους, π.χ. Σου γράφω ένα παιχνίδι που μου ήρθε τώρα στο μυαλό. Δώσε της μια τσάντα, σακούλα ή μπωλ να κρατάει, βάλε μπάλες ή μπαλάκια σε απόσταση μεταξύ τους και πες της ότι πρέπει να βάλει μέσα στην τσάντα μόνο τις κόκκινες μπάλες (κανόνας) και όταν φτάνει στην μπάλα να φωνάζει «μπάλααα» (κανόνας). Εάν τις μαζέψει όλες κερδίζει εάν όχι ξεκινάει πάλι από την αρχή. Παίξε κι εσύ μαζί, κάνε λάθος για να καταλάβει τι εστί κανόνας, δείξε τη λύπη σου «αχου έκανα λάθος… δεν πειράζει, πάμε πάλι από την αρχή» Τώρα όσο αφορά το θυμό της. Είτε οφείλεται στο φάσμα είτε στον χαρακτήρα της θα πρέπει να το κοντρολάρεις. Δεν σε ενδιαφέρει που οφείλεται. Τα πάντα μπορούμε να τα διαχειριστούμε με την επικοινωνία. Μίλησε μαζί της. Ήρεμα, γλυκά, με λίγο χιούμορ έτσι ώστε να ηρεμήσει και να μπορέσει να μιλήσει για τα συναισθήματα της , γιατί δηλαδή θύμωσε. Τέλος θεωρώ ότι η παρακολούθηση από αναπτυξιολόγο είναι σωστή προκειμένου να γνωρίζει ο γονιός το αναπτυξιολογικό προφίλ του παιδιού του. Μια φορά το χρόνο νομίζω ότι θα πρέπει να τα πηγαίνουμε. Ο παιδοψυχολόγος όμως θεωρώ ότι μπορεί στο κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης και της επιθετικότητας να σε βοηθήσει περισσότερο. Θεωρώ ότι μπορεί να προσεγγίσει καλύτερα το κομμάτι αυτό και να σου δώσει ιδέες για το πώς θα το διαχειριστείς εσύ από το σπίτι. Αφού δει το παιδί μετά κάνε μαζί του ένα ραντεβού να μιλήσετε πάνω στα ευρήματά του. Δεν χρειάζεσαι αξιολόγηση. Την αξιολόγηση την έκανες ήδη σε αυτό που έγραψες. Συμβουλές χρειάζεσαι. Συνεργάτες και συμπαραστάτες χρειάζεσαι στο δύσκολο έργο σου. Με όλη μου την αγάπη, όλα θα πάνε περίφημα! Καλημέρα και καλή σου εβδομάδα!
like0

Όσα λες μου θυμίζουν τον γιο μου στα πιο μικρά του χρόνια

Εικόνα Soula
Καλημερα, οσα λες μου θυμιζουν τον γιο μου στα πιο μικρα του χρονια{τωρα ειναι 14,5} γελαγε εκει που δεν επρεπε γκρινια και επιθετικος με τα αλλα παιδια ,μονος κτλ. Η γνωμη μου ειναι οτι απο την στιγμη που κανετε καποιες θεραπειες το κεντρο θα επρεπε να εχει και παιδοψυχολογο η παιδο ψυχιατρο που θα ενημερωνεται και θα παρακολουθει και εκεινος το παιδι .καλη συνεχεια Σουλα
like0

Πολύ χρήσιμες οι συμβουλές σου

Εικόνα Kyriaki Fili
Αλεξάνδρα, σ' ευχαριστώ θερμά για την τόσο αναλυτική και ουσιαστική σου απάντηση. Με βοήθησες πράγματι. Ιδίως τα τόσο λεπτομερή παραδείγματά σου και οι προτάσεις σου για παιχνίδια και δραστηριότητες, ήταν όλα πολύ κατατοπιστικά. Όντως αυτό που θέλουμε να πετύχουμε για την Μαριτίνα είναι η ενδεδειγμένη κοινωνική συμπεριφορά, η οποία απουσιάζει σε πολλούς τομείς, λόγω της αδυναμίας της να χειριστεί όλα αυτά που μου ανέλυσες περί συναισθηματικής νοημοσύνης. Το δύσκολο κομμάτι επίσης είναι ότι δεν μπορώ εύκολα να συζητήσω μαζί της, γιατί το επίπεδο του λόγου δεν έχει φτάσει ακόμα σε σημείο ουσιαστικού διαλόγου. Υπάρχουν αναφορές από το παιδί στα όσα έχουν συμβεί μέσα στην ημέρα, αλλά μόνο αναφορές και τις περισσότερες φορές μονολεκτικές ή σύντομες φράσεις. Ο εργοθεραπευτής μου λέει ότι αν δεν προαχθεί το κομμάτι της ομιλίας (και κατ' επέκταση της επικοινωνίας) ακόμα περισσότερο, δεν είναι εύκολο να προαχθεί η συναισθηματική νοημοσύνη. Προσπαθώ να κάνω ό,τι μπορώ με διάφορους τρόπους όπως μου έγραψες (ειδικά παραμύθια, οπτικοποιημένα συναισθήματα με αληθινά παιδάκια κ.α.)όμως προσκρούω πάνω στο ότι δεν επικοινωνεί ολοκληρωμένα. Επίσης ορισμένες φορές δεν μπορούμε να καταλάβουμε τα συναισθήματά της, γιατί κάποιες αντιδράσεις θυμού είναι έντονες και δεν της επιτρέπουν να εκφράσει το γιατί κάνει κάτι, ούτε εμάς να το ανιχνεύσουμε. Προσπαθούμε κάθε φορά μετά να συζητάμε "γιατί το έκανες αυτό; Τι ήθελες;" αλλά δεν είναι πάντα εύκολο. Επίσης κάτι δύσκολο είναι να καταλάβω το κατά πόσο ορισμένες μη αποδεκτές συμπεριφορές γίνονται σκόπιμα για να προκαλέσει την προσοχή και τις αντιδράσεις μας . Πάντως ήταν πολύ χρήσιμα αυτά που μου έγραψες, όπως και για τον παιδοψυχολόγο. Σ' ευχαριστώ πολύ και πάλι, καλή δύναμη. Κυριακή.
like1

Πότε άρχισε αυτό το κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης;

Εικόνα Kyriaki Fili
Σ'ευχαριστώ Σούλα. Ο παιδοψυχολόγος είναι τελικά κάτι που μάλλον πρέπει να συνδυαστεί στο παιδί μας με τις θεραπείες που κάνει. Ευχαριστώ για τη γνώμη σου. Εσύ που έχεις πολύ περισσότερες εμπειρίες από το μεγάλο γιο σου, μια και λες ότι αυτά που γράφω σου τον θυμίζουν, μπορείς να μου πεις σε ποια ηλικία άρχισε αυτό το κομμάτι της συναισθηματικής νοημοσύνης να γίνεται καλύτερο; Πότε το παιδί άρχισε να αντιλαμβάνεται περισσότερο τα συναισθήματά του και τα συναισθήματα των άλλων; Παρακολουθούσε το παιδάκι σου από πιο μικρό που ήταν παιδοψυχολόγος; Καλή δύναμη, Κυριακή
like0

Τι είναι ΔΑΔ; Επικοινωνία; EQ;

Εικόνα Ιγνάτιος Καφαντάρης
Αγαπητή κα. Κυριακή, θα προσπαθήσω κι εγώ με τη σειρά μου να είμαι όσο γίνεται πιο περιεκτικός και μεστός με τα παρακάτω σχόλια στα ερωτήματά σας. 1. Εφόσον το παιδί παρουσιάζει ΔΑΔ (δηλαδή βρίσκεται σε μια κατάσταση εντός του φάσματος του αυτισμού), εξυπακούεται πως δεν κατανοεί τον ρόλο της επικοινωνίας, γι' αυτό και δεν ενδιαφέρεται γι' αυτήν όσο θα θέλαμε, και δεν θα την μαθαίνει από το περιβάλλον αν το περιβάλλον δεν την ΔΙΔΑΣΚΕΙ (δεν δείχνουμε απλώς την επικοινωνία, την διδάσκουμε!) 2. Αυτά οφείλονται στο ότι δεν λειτουργούν τα κοινωνικά δίκτυα μέσα στον εγκέφαλο (η βλάβη αυτή γίνεται αντιληπτή γύρω στην ηλικία των 2 ετών). Δεν γνωρίζουμε γιατί σε πολλά παιδιά βλάπτεται ΚΑΙ η γλωσσική λειτουργία (δεν μου είναι όμως σαφές από τις περιγραφές αν το παιδί δεν μπορεί να συντάξει σωστό λόγο ή αν απλώς δεν θέλει). 3. Η ομιλία δεν χρησιμοποιείται από το παιδί, διότι δεν κατανοεί την επικοινωνιακή αναγκαιότητα. Άρα διδάσκουμε πρώτα επικοινωνία, και μετά ομιλία (αν και εφόσον χρειαστεί). Η αντίθετη σειρά πάντα αποτυγχάνει. Με αυτή την έννοια, έχετε απόλυτο δίκιο όταν επιμένετε ότι η ψαλίδα με τα συνομήλικα μεγαλώνει. 4. Διάλογο δεν κάνει, όχι εξαιτίας της ομιλίας, αλλά εξαιτίας της μη κατανόησης των κανόνων επικοινωνίας (γιατί να μιλήσω; για ποιο πράγμα; γιατί να σου απαντήσω; πόσο να μιλήσω; πότε και πώς να σταματήσω; και λοιπά). 5. Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι μια έννοια όχι τόσο επιστημονική, κυρίως προσπαθεί να περιγράψει το ότι οι άνθρωποι μεταξύ μας έχουμε λιγότερες ή περισσότερες ικανότητες αντίληψης της κατάστασης των άλλων και λιγότερες ή περισσότερες ικανότητες να τους επηρεάζουμε συναισθηματικά με τη συμπεριφορά μας. 6. Αυτό που σίγουρα συμβαίνει στην ΔΑΔ είναι ότι λείπει σε μεγάλο βαθμό η ικανότητα να "βλέπεις", να "διαβάζεις" πώς είναι ο άλλος, τι νιώθει, τι περιμένει από σένα, τι σκέφτεται, πώς θα αντιδράσει σε σένα. Γι' αυτό τα παιδιά δυσκολεύονται να ακολουθήσουν κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς, δεν υποψιάζονται εύκολα τι πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουν κάθε στιγμή. Άλλο βασικό και χαρακτηριστικότατο έλλειμμα στις ΔΑΔ είναι η άγνοια της σωματικής γλώσσας. Τα παιδιά κάνουν ελάχιστες παραστατικές κινήσεις για να καταλάβεις τι θέλουν να πουν, όταν δεν έχουν καλή ομιλία. 7. Πολλοί πιστεύουν ότι τα άτομα με ΔΑΔ δεν γνωρίζουν καν τα δικά τους συναισθήματα (επειδή δεν μπορούν να τα ονομάσουν), φαινόμενο που έχει ονομαστεί αλεξιθυμία. 8. Ο ειδικός που οφείλει να έχει την πληρέστερη γνώση για αυτές τις καταστάσεις είναι ο παιδοψυχίατρος, και έπονται οι εξειδικευμένοι ψυχολόγοι και οι αναπτυξιολόγοι. 9. Από τα παραπάνω καταλαβαίνετε ότι πρωτεύει η εκπαίδευση στους κανόνες επικοινωνίας κι όχι η εργοθεραπεία. Εννοώ με αυτό ότι χρειάζονται πολλές πολλές ώρες την εβδομάδα για επικοινωνιακό προχώρημα. Αν κάποιο παιδί δέχεται μονάχα 4 ώρες παρέμβαση εβδομαδιαίως, προτιμότερο είναι όλες αυτές να αφιερωθούν στην επικοινωνία, παρά σε οτιδήποτε άλλο. 10. Τα θέματα συγκέντρωσης θα διαρκέσουν πολλά χρόνια - κατά κανόνα τουλάχιστον αυτό ισχύει. Αν υπάρχει καλό IQ, μια εκπαίδευση στην λεγόμενη αυτορύθμιση είναι ό,τι πρέπει. Είναι αυτό που γίνεται στις πιο προχωρημένες χώρες, και όχι τυχαία. 11. Με ανησυχεί λίγο η παρατήρησή σας ότι δεν αντιλαμβάνεται αφηρημένες έννοιες. Δεν ξέρω τι εννοείτε, αλλά συνήθως αυτό έχει σχέση με το λεκτικό IQ, που με τη σειρά του έχει σχέση είτε με γενικές μαθησιακές δυσκολίες είτε με γλωσσική διαταραχή. Είναι σημαντικό να ξέρετε τι από τα δύο ισχύει. Ελπίζω να σας προσανατόλισα κάπως. Σίγουρα δεν θα ήθελα καθόλου να σας δημιουργήσω περαιτέρω σύγχυση μέσω των πληροφοριών αυτών. Τα παιδιά με ΔΑΔ ποτέ δεν χειροτερεύουν, μπορούν μόνο να καλυτερεύουν. Ωστόσο, συνήθως δημιουργούνται προβλήματα συμπεριφοράς, ακριβώς για τους παραπάνω λόγους. Αυτά τα προβλήματα δεν σημαίνουν ότι η κατάστασή τους χειροτερεύει. Σημαίνουν μόνο ότι παραμένουν τα ελλείμματα κοινωνικής κατανόησης. Και σε αυτό ακριβώς πρέπει να επικεντρωνόμαστε στην προσπάθειά μας να τα 'τραβήξουμε' έξω από το φάσμα του αυτισμού! Εύχομαι σε όλη σας την οικογένεια τα καλύτερα.
like0

Μπορεί να τραβηχτεί ένα παιδί έξω από το φάσμα;

Εικόνα Kyriaki Fili
Αγαπητέ κύριε Καφαντάρη, σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τις χρήσιμες επισημάνσεις, τις προτάσεις και το χρόνο που διαθέσατε για την περίπτωσή μας. Σας ρωτώ (αλλά και απαντώ) εν τάχει για ορισμένα: 1. Η Μαριτίνα μπορεί να συντάξει δομημένο λόγο, και με δευτερεύουσες προτάσεις, όταν όμως το επιθυμεί η ίδια, ή όταν παροτρύνεται να το κάνει. Αυθόρμητα, οι φράσεις της είναι πολύ σύντομες και είναι κάποιες φορές απρόθυμη να απαντήσει. 2. Δεν κατανοώ απόλυτα τι εννοείτε όταν λέτε "πρέπει να διδάσκεται πρώτα επικοινωνία και μετά ομιλία". Το παιδί στη λογοθεραπεία διδάσκεται μεταξύ άλλων να δομεί το λόγο (π.χ. υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο, να κατανοεί επικοινωνιακά ποιος ρωτάει, ποιος απαντάει, να αιτιολογεί, και τώρα σιγά-σιγά εισέρχεται σε ρόλους που υπαγορεύουν τα παιχνίδια φαντασίας. Αρθρώνει σωστά τα γράμματα. Ωστόσο, δεν ασχολούνται ακόμα με τον τόνο της φωνής της, την προσωδία της, την ταχύτητα της ομιλίας ή άλλες εμπλοκές στη ροή του λόγου. Επομένως, αν καταλαβαίνω καλά, μάλλον αυτό που λέτε κάνουμε, και όχι το αντίθετο, που όπως γράφετε αποτυγχάνει. Επιβεβαιώστε μου αν θέλετε. 3. Η εκπαίδευση που προτείνετε πάνω στην επικοινωνία, με ποιον τρόπο πρακτικά γίνεται; Πάλι με εργοθεραπευτή; Είναι διαφορετικού τύπου παρεμβάσεις από τις κανονικές εργοθεραπείες; Είναι καλύτερο να γίνονται ατομικά ή ομαδικά με γκρουπ παιδιών; 4. Πού μπορώ να βρω λεπτομέρειες για την εκπαίδευση στην αυτορύθμιση που μου αναφέρατε; 5. Όταν λέω ότι δεν αντιλαμβάνεται αφηρημένες έννοιες, εννοώ ότι δεν θα καταλάβει για παράδειγμα τι σημαίνει πόλεμος. Πιστεύω ότι δεν κατάλαβε τίποτα την 28η Οκτωβρίου στο σχολείο. Τι σημαίνει π.χ. Ελλάδα. Ανάλογο αυτού είναι θεωρώ και το ότι δεν κατανοεί ούτε συγκρατεί σε όλη του την έκταση ένα νέο παραμύθι, ούτε μπορεί να το αναδιηγηθεί. Αν αυτά είναι μαθησιακή δυσκολία ή γλωσσική διαταραχή, ποιος είναι υπεύθυνος να το διαγνώσει; Και σε ποια ηλικία; 6. Και κλείνοντας, η φράση σας στο τέλος δεν πέρασε απαρατήρητη: "μπορούμε να τραβήξουμε ένα παιδί έξω από το φάσμα του αυτισμού;" Υπάρχουν πιθανότητες σε κάποια ηλικία να μην είναι πλέον άμεσα ορατό το ιστορικό μιας αναπτυξιακής διαταραχής; Όχι, δεν μου προκαλέσατε περαιτέρω σύγχυση με τις παρατηρήσεις σας, αντιθέτως, μου γεννήσατε ερωτήσεις, τις οποίες με όλο το σεβασμό σας έθεσα. Θα εκτιμούσα ιδιαιτέρως και πάλι την ανταπόκρισή σας, Κυριακή Φιλήμονος.
like1

Απαντήσεις (τι είναι ΔΑΔ; Επικοινωνία; EQ;)

Εικόνα Ιγνάτιος Καφαντάρης
Γεια σας και πάλι, θα προσπαθήσω να σας απαντήσω εν συντομία σημείο προς σημείο. 2. Είναι πολύ θετικό το ότι η Μαριτίνα προοδεύει στην μορφοσύνταξη του λόγου. Πράγματι όμως, δεν εννοούσα αυτό κάνοντας λόγο για διδασκαλία της επικοινωνίας. Η διδασκαλία της επικοινωνίας δίνει προβάδισμα όχι στα μορφοσυντακτικά ελλείμματα, αλλά στο να ζητά το παιδί αυτό που θέλει (αντί να παραιτείται ή να διαμαρτύρεται μέχρι να καταλάβεις τι του συμβαίνει, ή αντί να αρπάζει από τους άλλους αυτό που θέλει ή να το παίρνει χωρίς άδεια), να απαντά (όταν το καλείτε ή όταν το ρωτάτε κάτι), να κάνει χρήση του 'ναι' και 'όχι' και να τα κατανοεί, να εκτελεί εντολές, να ανέχεται τις απαγορεύσεις, να δέχεται να περιμένει, να ζητά βοήθεια (αντί να αποσύρεται από τα δύσκολα ή να φωνάζει εκνευρισμένο), να ζητά διακοπή μιας δραστηριότητας (αντί να την αποφεύγει με άλλους, λιγότερο κατάλληλους τρόπους), να κοιτάζει όταν του μιλάς ή σου μιλάει, και αρκετά άλλα πράγματα. Το πιο ανεπιθύμητο σενάριο, που δυστυχώς βλέπουμε αρκετές φορές όταν ένα παιδί εκπαιδεύεται στην ομιλία χωρίς να έχει επαρκείς βάσεις κανόνων επικοινωνίας, είναι ένα 'παραμιλητό' όπου το παιδί συχνά μονολογεί για θέματα που το ενδιαφέρουν ή που σκέφτεται, με αποτέλεσμα η κοινωνική του εικόνα να είναι έως και πιο παράδοξη από ένα παιδί που δεν μιλάει καθόλου. Προσπαθούμε επίμονα λοιπόν να αποφύγουμε τέτοιου είδους εκβάσεις. Καλά κάνουν κατά τ' άλλα και δεν ασχολούνται ακόμη με κομμάτια όπως η προσωδία, η ροή κ.λπ., καθώς αυτά όντως δεν είναι προτεραιότητα και απαιτούν εξάλλου δυσανάλογα μεγάλο χρόνο για να βελτιωθούν. Επίσης, σιγά σιγά θα πρέπει να διασφαλιστεί η φωνολογική ενημερότητα της Μαριτίνας και η εισαγωγή της στον γραπτό λόγο, εκτός αν έχει αποφασιστεί ότι δεν είναι καλή ιδέα η φοίτησή της στο Δημοτικό αυτή τη χρονιά. 3. Ανεξαρτήτως ειδικότητας, όποιος έχει σοβαρή εμπειρία από καλά προγράμματα προώθησης της επικοινωνίας, είναι κατάλληλος για να βοηθήσει το παιδί σας. Είτε είναι ψυχολόγος, είτε λογοθεραπευτής, είτε εργοθεραπευτής, μπορεί να χρησιμοποιήσει κάθε φορά το δικό του υλικό για να προωθεί τις επικοινωνιακές συμπεριφορές του παιδιού. Να έχετε υπόψη όμως ότι στις ατομικές συνεδρίες το παιδί καλείται να εφαρμόζει κανόνες επικοινωνίας με τον θεραπευτή του, και δεν θα πρέπει να περιμένετε να κάνει το ίδιο με τους συνομηλίκους του. Η παγκόσμια πρακτική έχει δείξει ότι χρειάζεται ξεχωριστή εκπαίδευση για να επικοινωνήσει αποτελεσματικά με παιδιά της ηλικίας του. Για διάφορους γνωστούς λόγους, θα έχει πάντα συγκριτικά λιγότερες δυσκολίες με παιδιά που είναι μικρότερα ή αρκετά μεγαλύτερα. 4. Η εκπαίδευση στην αυτορύθμιση (self-regulation) λέγεται διεθνώς self-management, ή self-monitoring. Είναι έννοιες αρκετά κοντινές μεταξύ τους αν και όχι απολύτως ταυτόσημες. Συνήθως αποτελούν μέρος μιας γενικότερης εκπαίδευσης για τη συγκέντρωση, την οργάνωση και την συμπεριφορά, που λέγεται teaching executive skills. 5. Η ηλικία του παιδιού είναι ήδη κατάλληλη για να διαφορίσουμε ανάμεσα στις δυσκολίες μάθησης και κατανόησης που οφείλονται στο γλωσσικό επίπεδο του παιδιού και σε αυτές που οφείλονται στο γενικότερο δυναμικό του. Καλό είναι αυτό να γίνει με τη συνεργασία λογοθεραπευτή και ψυχολόγου ή παιδοψυχιάτρου. 6. Η διάγνωση ΔΑΦ είναι νευροψυχιατρική και φαινομενολογική, δηλαδή μαρτυρά σοβαρά προβλήματα λειτουργικότητας και συμπεριφοράς νευρολογικής αιτιολογίας, τα οποία τα βλέπουμε. Όταν η εξέλιξη είναι πολύ ευνοϊκή, ο άνθρωπος με ΔΑΦ συνεχίζει συνειδητά σε όλη την ενήλικη ζωή του να βελτιώνεται και να "κλείνει κενά", με αποτέλεσμα κάποια στιγμή κανείς να μην μπορεί να πει στον περίγυρό του ότι κάτι πραγματικά ασυνήθιστο τρέχει μαζί του. Σε αυτές τις συγκεκριμένες περιπτώσεις, η φαινομενολογία του αυτισμού παύει να είναι ορατή και γι' αυτό η διάγνωση δεν μπορεί να διατηρηθεί. Με την προϋπόθεση ότι ο άνθρωπος αυτός θα τα καταφέρνει αυτόνομα στη ζωή του και θα πετυχαίνει μια καλή ποιότητα ζωής (εργασία, σχέσεις, νοικοκυριό, υγεία), ένας ψυχίατρος θα μιλούσε πια για ένα άτομο με εικόνα "ευρύτερου φαινότυπου του αυτισμού", πράγμα που δεν συνιστά πλέον ιατρικό χαρακτηρισμό, και περισσότερο περιγράφει ένα στιλ σκέψης και συμπεριφοράς που όμως δεν είναι παθολογικό. Και τότε μπορείς να πει κανείς φυσικά, ότι αυτός ο άνθρωπος δεν βρίσκεται μέσα στο φάσμα. Θα έχει όμως "αναπτυξιακό ιστορικό ΔΑΦ". Από την άλλη, αν η αποτελεσματικότητα-αυτονομία-γενική λειτουργικότητά του δεν επιτρέπουν καλή ποιότητα ζωής χωρίς την βοήθεια τρίτων, η διάγνωση ΔΑΦ παραμένει. Ξέρω ότι μερικά σημεία από τα παραπάνω μπορεί να μη σας φαίνονται εκ πρώτης όψεως απολύτως σαφή, προσπάθησα όμως να σας αναφέρω τα βασικότερα, στο βαθμό που μας το επιτρέπει σήμερα η πρόοδος της γνώσης. Θα χαρώ αν μπόρεσα να βοηθήσω και αυτή τη φορά.
like0

Σαφώς βοηθήσατε

Εικόνα Kyriaki Fili
Σαφώς βοηθήσατε. Ευχαριστώ θερμά, μας διευκολύνατε με τις επισημάνσεις σας να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά, για τις άμεσες κινήσεις και τους στόχους μας. Κάθε βοήθεια που λαμβάνει ένας γονέας για το παιδί του είναι πολύτιμη, πόσο μάλλον όταν η πραγματικότητα διαμορφώνεται από άγχος και ανησυχία για την πορεία μιας παιδικής ψυχής που χρειάζεται στήριξη... Καλή συνέχεια στο έργο σας. Κυριακή Φ.
like0

ΔΑΔ

Εικόνα despina fisekidou
Οπως περιγράφεται την κόρη σας μου θυμίζει τη δική μου στην ηλικία της. Επειδή είμαι και εκπαιδευτικός πιστεύω ότι το κοριτσάκι σας χρειάζεται παιδοψυχίατρο. Θα σας πρότεινα ακόμα να διαβάσεται ότι μπορείτε να βρείτε για το σύνδρομο Ασπεργκερ. Ισως να ανακαλύψετε πολλά πράγματα μόνη σας .... Μην απογοητεύεστε και μη σταματήσετε να στέλνετε το παιδί σας σε κανονικό σχολείο ότι και να σας πουν. Εγώ το παλέυω και το παιδί μου είναι καλή μαθήτρια. Η πιο κατάλληλη παιδοψυχίατρος είναι η Βαγια Παπαγεωργιου.
like0

Για Δέσποινα από Θεσσαλονίκη

Εικόνα Kyriaki Fili
Χριστός Ανέστη! Σ' ευχαριστώ που ανταποκρίθηκες. Τη συγκεκριμένη είναι δύσκολο να την επισκεφτούμε, γιατί είμαστε στην Αθήνα. Την κόρη μου όμως την είδε παιδοψυχίατρος εδώ. Επειδή οι περιπτώσεις μας μοιάζουν, θα με ενδιέφερε, αν δεν έχεις αντίρρηση, να επικοινωνήσουμε περαιτέρω. Θα ήθελες να μου γράψεις κάποια διεύθυνση mail με την οποία θα μπορέσω να επικοινωνήσω μαζί σου; Σ'ευχαριστώ και πάλι, Κυριακή
like0

Αναβαθμισμένοι λογαριασμοί μελών

Εικόνα Άγγελος Κουτουμάνος
Αγαπητή Κυριακή, θυμηθείτε :) Ο λογαριασμός μέλους σας επιτρέπει να επικοινωνείτε προσωπικά (όχι δημόσια) με όλα τα μέλη του NOESI.gr. Όταν βλέπετε το όνομα κάποιου μέλους, μπορείτε να κάνετε κλικ πάνω στο όνομα και θα εμφανίζεται το προφίλ του μέλους. Από τη σελίδα του προφίλ, μπορείτε να κάνετε κλικ στην καρτέλα * Επικοινωνία * ώστε να στείλετε ένα E-mail προς το μέλος αυτό. Για λόγους εχεμύθειας, δεν μπορείτε να δείτε τα E-mail των άλλων μελών. Στη σελίδα http://www.noesi.gr/profile ή επιλέγοντας * πρόσωπα * από το μενού στην κορυφή των σελίδων μπορείτε να δείτε τα προφίλ των μελών του NOESI.gr - ταξινομημένα με όσα επισκέφτηκαν πιο πρόσφατα τις σελίδες. Για να επικοινωνήσετε με τα υπόλοιπα μέλη ή ακόμη και να δείτε τα προφίλ τους, θα πρέπει να έχετε συνδεθεί στον λογαριασμό μέλους σας.
like0

Μαθαίνοντας...

Εικόνα Kyriaki Fili
Ευχαριστώ πολύ Άγγελε, μαθαίνω σιγά-σιγά. Θα ήθελα να ρωτήσω, γιατί στην τεράστια λίστα με τα βιολόγια στη δεξιά μεριά δεν εμφανίζονται όλα; Το δικό μου φερ' ειπείν δεν εμφανίζεται για να πηγαίνω σε αυτό γρηγορότερα. Αλλά και διάφορα άλλα δεν εμφανίζονται. Ευχαριστώ, Κυριακή Φ.
like1

Η λίστα με τα βιολόγια...

Εικόνα Άγγελος Κουτουμάνος
Δυστυχώς, τη φτιάχνουμε με το χέρι (δεν γίνεται αυτόματα μόλις φτιάχνεται ένα νέο βιολόγιο) και έχει πολύ δουλειά. Φτιάχτηκε πριν χρόνια και έχει μείνει έτσι. Όλα τα καινούργια βιολόγια δεν εμφανίζονται σε αυτή τη λίστα. Και όταν λέμε καινούργια μπορεί να εννοούμε και του 2011, αρχές... Είναι απο τα πράγματα που τα έχω αμελήσει και πρέπει να αφιέρωσω χρόνο να τα διορθώσουμε. Το βάζω στα todo list :)
like1

Διαβάζοντας το "βιολόγιό" σου νόμιζα ότι το έγραψα εγώ

Εικόνα megd
Κυριακή καλησπέρα, Είμαι καινούρια στην παρέα και διαβάζοντας το βιολόγιο σου νόμιζα ότι το έγραψα εγώ εκτός από το κομμάτι της επιθετικότητας. Έχω λοιπόν δύο αγγελούδια τον Δημήτρη 3,5 χρ και τη Μαριτίνα 11 χρονών. Η Μαριτινούλα είναι στο φάσμα ΔΑΔ. Ξεκινήσαμε παρεμβάσεις από 4χρ, λογοθεραπείες και εργοθεραπείες.Πήγε σε κανονικό παιδικό σταθμό,νηπιαγωγείο,δημοτικό. Πάντοτε το πρόβλημά της ήταν επικοινωνιακό, αλλά και διάσπασης προσοχής και συγκέντρωσης. Μου είπαν ότι δεν έχει νοητικό πρόβλημα ότι δεν είναι αυτιστική. Ωστόσο, η συναισθηματική νοημοσύνη ήταν ελάχιστα αναπτυγμένη στην ηλικία των 5 χρόνων. Δεν κατανοούσε καθόλου αφηρημένες έννοιες, γελούσε όταν έβλεπε κάποιον να κλαίει και μπορούσες να συζητήσεις πολλά πράγματα παρουσία της, χωρίς να νοιάζεσαι ότι θα καταλάβει. Στο μαθησιακό κομμάτι ήξερε πολύ περισσότερα πράγματα από τα παιδιά της ηλικίας της π.χ. την άλφα-βήτα αναγνώριζε συλλαβές, ονόματα κτλ. Όταν πιεζόταν από κάποιον ή όταν κάποιος δεν την αποδεχόταν έβαζε Χ σαν να μην τον ακουγε,να μην τον έβλεπε και εκεί ήταν που δεν ήξερες είναι αντίδραση του φάσματος η του χαρακτήρα της ακόμα και σήμερα δεν ξέρω νομίζω και από τα δύο. Α, να σου αναφέρω ότι ξεκίνησε το σχολείο ένα χρόνο αργότερα με πόνο καρδίας όπως καταλαβαίνεις και έβγαλε το πάμπερ 5 χρ την τελευταία μέρα του νηπιαγωγείου (λέει πολλά αυτό). Σήμερα, λοιπόν, είναι 11 χρονών, πηγαίνει στην Ε' δημοτικού σε κανονικό σχολείο χωρίς συνοδό, είναι πολύ καλή μαθήτρια έχει παρέες στο σχολείο δεν την έχουν κοροϊδέψει ποτέ τα παιδία όλοι οι δάσκαλοι της την λατρεύουν και έχει την κολλητή της από το νηπιαγωγείο και συνεχώς υπάρχει εξέληξη.Υπήξαν βέβαια και δυσκολίες υπάρχουν και θα υπάρχουν το γνωρίζω καλά. Ακόμα δεν καταλαβαίνει απόλυτα τις αφηρημένες έννοιες της το εξηγείς και απλά το μαθαίνει έχει πιο αργούς ρυθμούς και κουράζετε πιο γρήγορα από τα άλλα παιδία το διάβασμα διαρκεί πιο πολλές ώρες από ότι των υπολοίπων. Είμαι συνεχώς κοντά της να της δείχνω πράγματα και να την κατευθύνω στα ενδιαφέροντα πχ μουσική συγκροτήματα συναυλίες, μποουλινκγ, κ.τ.λ. γιά να μπορέσει συνυπάρξει με παιδιά της ηλικίας της, στο σχολείο επίσης είμαι από πίσω γιατί λόγω τηε διάσπασης δεν τα σημειώνει όλα και οι παρεμβάσεις συναχείζονται. Από την προσωπική μου εμπειρία θα σου ότι όσες γνώμες και αν πάρεις δεν θα σε βοηθήσουν αν κάνεις αυτά που πρέπει στο παιδί λόγο-, έργο-, ειδική αγωγή την πορεία θα σου την δείχνει σιγά μόνο η ίδια. Ξέρω τα ερωτηματικά σου τις αγωνίες για το μέλλον όμως οι τίτλοι επί του πραγματικού δεν έχουν σημασία τι θα αλλάξει αν σου πουν έχει νοητική στέρηση η δεν έχει ο χρόνος δείχνει σε αυτές τις περιπτώσεις μέχρι που θα φτάσει το παιδί οπλίσου με δύναμη,κούράγιο υπομονή μην βιάζεσαι και όλα θα πάνε καλά είμαι σίγουρη ο χρόνος θα σε αποζημιώσει. Ξέρω ότι είναι δύσκολο εγώ μετά από τόσα χρόνια γράφοντας με τη λογική σε εσένα τα λέω και στο εαυτό μου και ξέρεις που καταλήγω τόσος πόνος τόσο κλάμα τόση απογοήτευση σε τι ωφέλησε? σε τίποτα το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και θα ζούσα πιο ευτυχισμένες και πιο χαρούμενες μέρες με το παιδί μου. Θα ήθελε να διαβάσω νέα σας και πραγματικά σου εύχομαι μέσα από την καρδιά μου ότι καλύτερο για το αγγελουδάκι σου.
like0

Για την megd, θα επιθυμούσα να επικοινωνήσω μαζί σου

Εικόνα Kyriaki Fili
Πάνε 2 μήνες που μου έχεις απαντήσει και σ' ευχαριστώ πολύ! Είχα καιρό να μπω στο site. Θα επιθυμούσα να μου πεις αν μπορώ να επικοινωνήσω μαζί σου περαιτέρω με e-mail. Θα ήθελα πολύ να μου δώσεις τις εμπειρίες σου για την κορούλα σου. Το μυαλό μου τρέχει συχνά στη σχολική ηλικία και πώς άραγε θα εξελιχθεί και η δική μου Μαριτίνα. Σ' ευχαριστώ, Κυριακή Φ.
like0

Γειά σου Κυριακή

Εικόνα megd
Kyriaki καλημερα καιεγω δεν μπαινω συχνα και σημερα ειδα την απαντηση σου. Βεβαια και μπορεις να επικοινωνησεις μαζι μου και θα χαιρομουν πολυ αν θα μπορεσω νασε βοηθησω σε κατι στο georgeandelenihotmail.com
like1

Στο E-mail λείπει το @

Εικόνα Άγγελος Κουτουμάνος
Πριν το hotmail βάλτε το @ όταν στείλετε το E-mail σας.
like0

Βρείτε ένα θέμα άμεσα!

Αφίσα της δράσης Μένουμε Ενωμένοι, μία πρωτοβουλία του noesi.gr για την εξ αποστάσεως υποστήριξη κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19.
✰ Ψηφιακή Αλληλεγγύη NOESI.gr
Η νόηση στο διαδίκτυο είναι μία κοινότητα μελών με Βιολόγια με προσωπικές εμπειρίες, που τροφοδοτούν συζητήσεις, και Οδηγούς, μία κοιτίδα γνώσης. Οι Ομάδες εμφανίζουν τα posts ανά τοποθεσία ή θέμα και η Αρχική τα πιο πρόσφατα.
Οδηγίες​ για να γράψετε "Βιολόγιο". Για να δημοσιεύσετε, μπείτε ως μέλος (Login). Μετά, από το μενού Πλοήγηση επιλέξτε Δημοσιεύστε νέο κείμενο. Επιλέξτε είδος ανάρτησης, συμπληρώστε τη φόρμα με κείμενο, πατήστε Ανάρτηση.