Ερμηνεία του σχεδίου του ανθρώπινου προσώπου / κεφαλιού (παιδικό ιχνογράφημα)
Τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου λειτουργούν ως βασική πηγή αισθητικής ικανοποίησης ή αντίθετα αισθητικής δυσαρέσκειας, ενώ αποτελεί και το µέσο για τη διαπροσωπική επικοινωνία.
Το κεφάλι θεωρείται ως το µέρος της διανοητικής δράσης και της φαντασίας και συνδέεται µε τον έλεγχο των ορµών και των συναισθηµάτων, µε τις ανάγκες της αλληλεπίδρασης µε άλλους, την επικοινωνία. Με όρους αναλυτικούς το κεφάλι συµβολίζει το εγώ. Φυσιολογικοί ενήλικες δίνουν συνήθως µικρότερη έµφαση στο κεφάλι από ό,τι σε άλλα µέρη του σώµατος.
Τα στοιχεία που αξιολογούνται είναι τα εξής:
Ασυνήθιστα µεγάλα κεφάλια
1. Επιθετικές τάσεις.
2. Φτωχή συναισθηµατική και κοινωνική προσαρμογή σε παιδιά µε σχολικές δυσκολίες.
3. Πιθανόν άγχος.
Τα ασυνήθιστα µεγάλα κεφάλια είναι αναµενόµενο φαινόμενο στα σχέδια σε παιδιά µικρότερα των 7 ετών.
Ασυνήθιστα µικρά κεφάλια
Είναι µια πιθανή ένδειξη προβλήµατων προσαρµογής στο περιβάλλον.
Άλλα στοιχεία σε σχέση µε το πρόσωπο είναι τα εξής:
Ο αποκλεισµός χαρακτηριστικών του προσώπου ενώ το υπόλοιπο σώµα είναι ζωγραφισµένο επαρκώςαποτελεί ένδειξη φτωχής προσαρµογής µε πιθανούς καταναγκασµούς και άγχος.
Η έλλειψη µατιών δείχνει φτωχή προσαρµογή µε πιθανούς καταναγκασµούς και άγχος, ενώ έχει βρεθεί σε περιπτώσεις κατάθλιψης.
Η σχεδίαση κλειστών µατιών αποτελεί ένδειξη συναισθηµατικής διαταραχής για παιδιά ηλικίας µεγαλύτερης των 5 ετών.
Η έµφαση στη µύτη είναι φυσιολογική και αναµενόµενη για τα παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Η έµφαση στο πρόσωπο γενικότερα είναι αναµενόµενη από τα παιδιά και ιδιαίτερα από εκείνα της µικρής ηλικίας. Αποτελεί µια ένδειξη της φυσιολογικής εξάρτησης των παιδιών από τους ενήλικες και ένα στοιχείο που µαρτυρά τη συναισθηµατική τους ανωριµότητα ως αποτέλεσµα της νεαρής τους ηλικίας.
Η έλλειψη στόµατος αποτελεί ένδειξη πιθανών καταναγκασµών και άγχους ή αλλιώς φανερώνει µια ντροπαλότητα και τάσεις για κοινωνική απόσυρση.
Τα δόντια είναι πιθανόν να εµφανιστούν σε παιδιά µε επιθετική συµπεριφορά.
Η έλλειψη λαιµού είναι αναµενόµενη στα παιδιά της µικρής ηλικίας και αποτελεί µια ένδειξη της φτωχή ς προσαρµογής όταν εµφανίζεται σε παιδιά µεγαλύτερης ηλικίας.
Η έντονη σκίαση στο λαιµό σε σχέδια παιδιών ηλικίας µεγαλύτερης των 5 ετών αποτελεί µια ένδειξη συναισθηµατικής διαταραχής.
Συγγραφέας:
- Δρ. Κ. Κουνενού