νόηση, ετών 18:)

Η εκπαίδευση των παιδιών είναι μια επιστήμη πολύ δύσκολη. Άλλα είναι η επιστήμη της προόδου και του πολιτισμού. Πολύ περισσότερο ο βαθμός του πολιτισμού έχει να κάνει με την εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρίες. Άτομα με αναπηρία υπήρχαν από τότε που εμφανίστηκε ο άνθρωπος στην γη και θα συνεχίζουν να υπάρχουν στο μέλλον. Θα κάνουμε μία σύντομη αναδρομή στο παρελθόν σχετικά με το πώς η θρησκεία και η κοινωνία έβλεπε τα άτομα αυτά σε διάφορες χρονικές περιόδους.

Σε σχέση με τις θρησκείες:

1. Στην αρχαία Ελληνική θρησκεία των 12 θεών τα άτομα με αναπηρίες είχαν ακόμη και θεό προστάτη που τους αντιπροσώπευε. Ήταν ο θεός Ήφαιστος με αναπηρία που απέκτησε όταν ο Δίας τον πέταξε από τον Όλυμπο γιατί έδωσε την φωτιά στους ανθρώπους. Οι πιο πολλοί μάντεις μην ξεχνάμε ότι ήταν τυφλοί αλλά και σεβαστοί στους ανθρώπους γιατί έβλεπαν το μέλλον και επικοινωνούσαν με τους θεούς. 2. Στην Παλαιά Διαθήκη όμως η αναπηρία είναι η τιμωρία του Θεού για τις αμαρτίες των γονέων. 3. Στην Καινή Διαθήκη όλοι είναι πλάσματα του θεού και κυρίως οι αδύναμοι και τα παιδιά.

Σε σχέση με τις κοινωνίες:

1. Η Σπάρτη στην αρχαία Ελλάδα είχε στρατιωτική οργάνωση της κοινωνίας της. Οι νόμοι του Λυκούργου, για τα άτομα με αναπηρία ήταν το ίδιο σκληροί. Η συνέλευση των Γερόντων είχε το δικαίωμα να κάνει «διάγνωση» για να εκτελέσουν στον ποταμό Καιάδα, τα μωρά που ήταν αδύνατα και ανάπηρα. 2. Η αρχαία Ρώμη αντιμετώπιζε με τον ίδιο απαράδεκτο τρόπο τα άτομα με αναπηρία. Σύμφωνα με τον πρώτο νόμο της Ρώμης, τα ανάπηρα μωρά έπρεπε να τα πετούνε και να τα αφήνουν μόνα τους και αβοήθητα. 3. Στον μεσαίωνα οι ανάπηροι θεωρούνταν ως δαιμονισμένα άτομα. 4. Ακόμη και μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα η ναζιστική Γερμανία και οι σύμμαχοί της, έστελναν τους ανάπηρους στο Auschwitz ή τους σκότωναν. Σήμερα πια τα άτομα αυτά μπορούν να πηγαίνουν σχολείο, να εργάζονται, να διασκεδάζουν, να συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις, ακόμη και στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Να προσφέρουν γενικά στην κοινωνία. Η κοινωνία με τη σειρά της προσπαθεί να καλύψει, όσο γίνεται, τις αδυναμίες τους με παρεμβάσεις και να τους προστατεύει με νόμους. Τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία έχουν συνδεθεί με τα ανθρώπινα δικαιώματα, με βάση το καταστατικό του Ο.Η.Ε. από το 1948.

Με βάση τις αρχές αυτές και άλλες όπως της Σαλαμάνκας του 1994 τα προβλήματα των ανάπηρων ατόμων αντιμετωπίζονται από τα κράτη:

1. Με την κατάργηση των κάθε είδους διακρίσεων. 2. Με την παραδοχή της ιδιομορφίας τους. 3.Με την παραδοχή της αξίωσης στην διαφορά. 4.Με την νομοθεσία που υπερασπίζει τα άτομα αυτά. Σημαντική και απαραίτητη είναι η παροχή ΙΣΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΙΔΙΩΝ ευκαιριών στην εκπαίδευση, την απασχόληση, την υγεία και την πρόνοια. Βασικός λοιπόν είναι ο ρόλος της κοινωνίας αλλά ακόμα πιο βασικό είναι ο ρόλος των γονιών γιατί μην ξεχνάμε ότι η πρώτη κοινωνική ομάδα που ανήκει ο άνθρωπος είναι η οικογένεια. Η αγωγή των ειδικών παιδιών είναι σίγουρα διαφορετική. Ίσως είναι πιο δύσκολη από αυτή των υπόλοιπων παιδιών. Δε θα χρησιμοποιήσω τον όρο φυσιολογικό παιδί. Φυσιολογικό παιδί είναι κάθε παιδί που χρειάζεται φροντίδα. Οι "απαιτήσεις" των ειδικών παιδιών καθημερινά είναι τεράστιες και οι γονείς δεν τα διαπαιδαγωγούν όπως τα υπόλοιπα παιδιά. Αυτό γίνετε γιατί υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες και προτεραιότητες στα ειδικά παιδιά. Τα άτομα με αναπηρίες χρειάζονται μεγαλύτερη προσπάθεια για να αφομοιώσουν την γνώση. Ανεξάρτητα όμως από αυτό, με τις δυνατότητές τους μπορούν να καταλήξουν στο σημείο να γράφουν να μετρούν και να διαβάζουν με συγκεκριμένες μεθόδους εκπαίδευσης. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν όπλα την υπομονή, και την ηρεμία διότι η περίπτωση είναι ιδιαίτερη. Χρειάζεται συνεχή φροντίδα και επιστασία, ώστε να κάνουν το παιδί να νιώθει ασφαλές. Η ευαισθησία των γονιών απέναντι στο παιδί και το πρόβλημά του, ηρεμεί και ησυχάζει το παιδί, το οποίο εξαρτάται αποκλειστικά από τους γονείς. Έτσι το παιδί κυριολεκτικά "ρουφάει" κάθε σταγόνα αγάπης και φροντίδας που του δίνεται.

Για να μπορέσουν να βοηθήσουν πραγματικά το παιδί, πρέπει ο ρόλος τους να περάσει από τα εξής στάδια:

α) Πρέπει να παραδεχτούν και να αποδεχτούν ότι έχουν ένα διαφορετικό παιδί από τα υπόλοιπα αλλά δεν είναι οι μόνοι. Η άρνησή τους και τη στάση τους να μην δέχονται το πρόβλημα, κάνουν την κατάσταση πιο δύσκολη, κυρίως για το παιδί. β) Το παιδί αυτό έχει διαφορετικές και πιο πολλές ανάγκες σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά. Οι γονείς λοιπόν πρέπει να τις γνωρίζουν και να προσπαθούν να τις ικανοποιούν. γ)Χρειάζεται φροντίδα και αγάπη. Να επικοινωνούν με το παιδί, να μιλάνε μαζί του ώστε να καταλάβει με απλά λόγια τις ηθικές και κοινωνικές αξίες που θα του είναι χρήσιμες στη ζωή του. Τέλος, σημαντική είναι η επαφή των γονιών με τα παιδιά, δηλ. η επικοινωνία του σώματος: το χάδι, το άγγιγμα κτλ. δ) Για να ξεπεραστούν τα προβλήματα της αγωγής των ειδικών παιδιών, αλλά και για να ξέρουν οι γονείς τι να κάνουν όταν εμφανιστεί κάποιο πρόβλημα, καλό είναι να έχουν συνεχή επαφή με ειδικούς. Επίσης, αν μπορούν, να παρακολουθούν σεμινάρια και να διαβάζουν ειδικά βιβλία, ως μια επιπλέον βοήθειά. Αλλά πάνω απ' όλα πρέπει οι ίδιοι να κρατούν την ψυχραιμία τους, να μην ξεσπάνε πάνω στο παιδί, να μην δείχνουν κουρασμένοι και με πεσμένο ηθικό μπροστά τους και κυρίως να μην ντρέπονται γι' αυτό. ε) Δεν είναι σωστό οι γονείς να έχουν το παιδί κλεισμένο συνεχώς στο σπίτι. Τα παιδιά έχουν ανάγκη την επαφή με το υπόλοιπο κόσμο. Επίσης πρέπει να εκπαιδευτούν -αν έχουν τις δυνατότητες- όσο μπορούν. Οι γονείς να τους δίνουν θάρρος και βοήθεια για να πηγαίνουν στο σχολείο. Κάποια παιδιά, όταν μεγαλώσουν και αφού πάρουν κάποια βασική αγωγή και εκπαίδευση, μπορούν να εργαστούν, με πολύ καλά αποτελέσματα. Η απομόνωση που νιώθουν οι γονείς του παιδιού με αναπηρία αποτελεί μία από τις βασικές συναισθηματικές αντιδράσεις που χαρακτηρίζουν τους γονείς που έχουν ένα παιδί με αναπηρία κάθε είδους. Νιώθουν το συναίσθημα της μοναξιάς και της σκέψης ότι είναι οι μοναδικοί που αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση. Δυστυχώς, μέχρι πρόσφατα, υπήρχε σιωπή γύρω από τα ζητήματα ειδικών αναγκών και επικρατούσε η κοινωνική απομόνωση των οικογενειών. Σήμερα όμως ο κόσμος αλλάζει και μαζί με αυτόν αλλάζουν οι αντιλήψεις και οι κοινωνικές ευαισθησίες. Αλλάζουν οι συνθήκες. Πρώτοι βέβαια οι γονείς πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα στα άτομα με αναπηρία, στα παιδιά τους, να "γευτούν" τα πολιτισμικά αγαθά, να μπορούν να τα έχουν. Για παράδειγμα ο χορός είναι ένα τέτοιο αγαθό, το τραγούδι, το θέατρο, η ζωγραφική, η επίσκεψη σε μουσείο ή το σινεμά. Αυτή η θέση δημιουργεί μια σωστή αντίληψη ισότητας για την προσωπικότητα του ατόμου, όποια και αν είναι η φυσική του κατάσταση και οι συνθήκες που την προκάλεσαν. Η έλλειψη στοιχειώδους μορφής κοινωνική ζωή καταδικάζει τα άτομα σε απομόνωση. Γιατί λοιπόν να στερήσουμε από ένα παιδί τη χαρά της δημιουργίας; Γιατί να στερήσουμε από δύο γονείς τη χαρά να δουν το παιδί τους να δημιουργεί; Γιατί να στερήσουμε από όλη την κοινωνία αυριανούς πολίτες με σημαντική προσωπικότητα, γνώσεις και ικανότητες; Με την δυναμική πρόοδο της κοινωνικής επιστήμης είναι απαραίτητη και η πρόοδος των ιδιαίτερων στοιχείων που την αποτελούν. Ορισμένες όμως φορές η επιστήμη δεν είναι αρκετή στις δύσκολες απαιτήσεις της ζωής. Δεν φτάνει μόνο η επιστήμη στην περίπτωση των παιδιών με αναπηρία. Χρειάζεται και κάτι παραπάνω. Κάθε παιδί είναι και μια ξεχωριστή, θαυμάσια προσωπικότητα την οποία πρέπει να στηρίξουμε διότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε γεμάτοι με αγάπη για τον συνάνθρωπο μας. Και αυτό είναι το κάτι παραπάνω που χρειάζεται. Αγάπη. Wioletta Aleksander Kosikidis

Βιβλιογραφία

• "Nauczanie dzieci uposledzonych umyslowo w klasach specjalnych", Dr. Halina Borzyszkowska – Praca Zbiorowa
• "Niedostosowanie spoleczne uczniow klas starszych uposledzonych umyslowo" MSc. Wioletta Kosikidis - Aleksander
• "Νέες αντιλήψεις και τάσεις στην αγωγή, εκπαίδευση και κοινωνική ενσωμάτωση των ΑΜΕΑ", Prof. Αντώνης Κυπριωτάκης
• http://specialeducation.gr
• "Ο ρόλος των γονέων στην αγωγή των ειδικών παιδιών", Διονύσιος Παρούτσας - Μέλος της Ε.Ε.Ε.Π.Δ.Τ.Π.Ε.
• http://paroutsas.jmc.gr
• "Στάσεις κωφών μαθητών και κοινωνίας μπροστά στη σχολική 'ενοποίηση'", Πηνελόπη Φραντζή - Υποψ. Διδάκτ. Παν/μίου Αθηνών
• http://www.pee.gr