νόηση, ετών 18:)

Η ΠΟΣΓΚΑμεΑ είναι ο μόνος οργανωμένος φορέας - ομπρέλλα που οργανώνει κατασκηνώσεις για άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα. Δυστυχώς, τα περισσότερα παιδιά στις κατασκηνώσεις της ΠΟΣΓΚΑμεΑ περνούν καλά. Ευτυχώς, οι περισσότεροι συνοδοί στις κατασκηνώσεις δίνουν πολλά στην ΠΟΣΓΚΑμεΑ αν και λαμβάνουν λίγα ως αντάλλαγμα.

Ποιο είναι το ζητούμενο;

Η συνταγή για μία κατασκήνωση της ΠΟΣΓΚΑμεΑ είναι η εξής:

• Μερικά παιδιά με αναπηρία των οποίων οι γονείς είναι υποχρεωτικά μέλη της ΠΟΣΓΚΑμεΑ μέσω μικρότερων Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων
• Μία κατάλληλη ή ακατάλληλη κατασκήνωση για παιδιά με αναπηρία.
• Ένας "συνοδός" για κάθε 1 έως 5 παιδιά, που συμμετέχουν (ανάλογα με τον τύπο της αναπηρίας).
• Ένας "υπεύθυνος φορέα" για κάθε φορέα (Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων).
• Ένας "αρχηγός" για την κατασκήνωση.
• Ένα κονδύλι για να πληρωθούν 300 κάτι ευρώ έκαστος οι συνοδοί και 400 κάτι ευρώ έκαστος οι αρχηγοί κατασκήνωσης.

Φέτος, κατά τη "Συμμετοχή", το τριμηνιαίο περιοδικό της ΠΟΣΓΚΑμεΑ, θα γίνουν 33 κατασκηνώσεις ανά την Ελλάδα σε 21 τοποθεσίες, θα συμμετέχουν 3.000 παιδιά με αναπηρία και 1.200 συνοδοί. [Βλ. Ιωακειμίδου Μαρία, 2007, Συμμετοχή, Τεύχος 09, ΠΟΣΓΚΑμεΑ: Αθήνα] Με αφορμή τη λήξη της πρώτης περιόδου για το 2007, τα πράγματα δεν μπορούσαν να είναι πολύ καλά ή πολύ κακά! Όπου υπεισέρχεται τόσο πολύ ο ανθρώπινος παράγοντας, όπως σε κατασκηνώσεις με παιδιά αναπηρία και συνοδούς - "ειδικούς" και μη στην ειδική αγωγή, είναι μάλλον αδύνατο να πάνε όλα στραβά. Αλλά επίσης, φαίνεται ανέφικτο να πάνε όλα ...καλά. Το ζήτημα, αρχικώς, είναι τι κάνουμε στο οργανωτικό κομμάτι. Και, τελικώς, βάσει ποιας φιλοσοφίας στήνουμε αυτήν την οργάνωση του εγχειρήματος, να πάμε 3.000 κατασκήνωση!;

Ποιο είναι το πρόβλημα;

Η φιλοσοφία, άποψή μου είναι, ότι δίνει τη θέση της σε αριθμούς. Πολλά παιδιά, πολλές κατασκηνώσεις, πολλά λεφτά, πολλές μέρες δουλειάς, πολλή χαρτούρα, για να μείνει χρόνος για ...φιλοσοφία της ειδικής εκπαίδευσης. Έτσι, τα παιδιά πάνε με όποιους νά 'ναι συνοδούς, σε όποια νά 'ναι κατασκήνωση, με όποιον νά 'ναι αρχηγό. Έχουν πλάι τους ανθρώπους με μεράκι, ήθος και σεβασμό για την προσωπικότητα του άλλου, που βαριούνται αυτό που κάνουν ή το κάνουν μόνο για τα λεφτά, ανθρώπους που νομίζουν ότι ένας έφηβος με νοητική υστέρηση πρέπει να είναι ηλίθιος, άρα δεν καταλαβαίνει, ή πρέπει να είναι χειριστικός, άρα πρέπει να τιμωρηθεί παραδειγματικά. Γενικώς, έχουν πλάι τους ανθρώπους, ό,τι νά 'ναι! Η οργάνωση είναι ένας δύσκολος στόχος για να στεφεί με επιτυχία. Έτσι κοιτάμε τη μαζικότητα και την εμπειρία από παρόμοια (;) εγχειρήματα!

• Η ομαδική διαβίωση των παιδιών βασίζεται σε μοντέλα τύπου "Ολυμπιακοί Αγώνες" (βλ. κατασκήνωση Άγιου Ανδρέα μετά το Αθήνα 2004). Τα μοντέλα αυτά θέλουν τα παιδιά να ζουν σε σπιτάκια, χτισμένα σε απόσταση 2 μέτρων το ένα από το άλλο, σε μία περιοχή όπου η θάλασσα είναι ακατάλληλη εκ προϊμοίου και συν τοις άλλοις δεν έχει ακόμη - όταν αρχίζει η περίοδος της κατασκήνωσης - ακόμη καθαριστεί από τους λόφους από φύκια - επομένως, θάλασσα και ακτή είναι αδύνατο να υποδεχτούν κατασκηνωτές.
• Η ασφάλεια των κατασκηνωτών βασίζεται σε μοντέλα τύπου "Δηλώνω υπεύθυνα...". Οι φορείς - Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων ΑμεΑ δηλώνουν υπεύθυνα ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη να βγουν τα παιδιά τους για μία (ακόμη και για μία!) φορά εκτός της κατασκήνωσης για να πιουν ένα αναψυκτικό (έστω!). Αλλιώς, οι κατασκηνωτές δεν το κουνούν ρούπι από την κατασκήνωση για 15 ημέρες!
• Τέλος, η διασφάλιση της τάξης στην κατασκήνωση βασίζεται σε μοντέλα τύπου "Υπεύθυνος γενικών καθηκόντων". Αν θέλει και μπορεί - ο αρχηγός που είναι αυτός που συντονίζει το πρόγραμμα και διευθετεί τα προβλήματα - αναλαμβάνει θέση ειδικού παιδαγωγού. Αλλιώς, εάν το επιτρέπουν οι σπουδές του ή η εμπειρία του στην ειδική αγωγή, μπορεί να αναλάβει ρόλο δεσμοφύλακα και διοικητικού υπευθύνου, που επιβάλλει τους όρους της κατασκήνωσης και αποφασίζει ποιος μένει και ποιος φεύγει.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα;

Τελικώς, τα πράγματα αφήνονται στην τύχη τους, ή έστω αυτή που ορίζεται από τη φιλοσοφία και τη δράση της ΠΟΣΓΚΑμεΑ! Δεν υπάρχουν συνοδοί! Κανείς δεν ξέρει ποια είναι τα τυπικά προσόντα και κανείς συνοδός δεν διδάχθηκε από την ΠΟΣΓΚΑμεΑ τα ουσιαστικά προσόντα. Στην ουσία, όποιος συμμετέχει ως συνοδός είναι συνοδός, ας είναι ειδικός παιδαγωγός ή ψυχολόγος ή συγγενής ενός παιδιού με αναπηρία. Δεν υπάρχουν υπεύθυνοι κατασκήνωσης αλλά αρχηγοί! Και ο αρχηγός εάν δεν γίνει αρχηγός αλλά τεθεί ως αρχηγός έχει την τάση να εξουσιάζει ή να φοβάται το βάρος της ευθύνης που τον βαρύνει. Είναι η βασική διαφορά του θέσει αρχηγού και του φύσει αρχηγού. Ο τελευταίος είναι στη φύση του να καθοδηγεί, να δείχνει τον δρόμο, και να σηκώνει στα πόδια του όποιον σκοντάφτει. Δεν υπάρχουν κατασκηνώσεις αλλά χώροι κατασκήνωσης! Χώροι χωρίς εξοχή, χωρίς θάλασσα, χωρίς πολιτισμό. Χώροι που δεν καθαρίζονται από εξειδικευμένο προσωπικό, πριν δοθούν στους κατασκηνωτές αλλά και κατά τη διάρκεια της κατασκήνωσης. Δεν υπάρχει εποπτεία και αξιολόγηση. Κάθε χρόνο τα ίδια λέγονται τα ίδια (δεν) ακούγονται. Κανείς δεν διορθώνει τα κακώς κείμενα. Κανείς γονιός δεν διαμαρτύρεται, απλά απορεί. Κανείς "ειδικός" δεν ενίσταται, απλά αποχωρεί. Δυστυχώς, τα περισσότερα παιδιά στις κατασκηνώσεις της ΠΟΣΓΚΑμεΑ περνούν καλά. Ευτυχώς, οι περισσότεροι συνοδοί στις κατασκηνώσεις δίνουν πολλά στην ΠΟΣΓΚΑμεΑ αν και λαμβάνουν λίγα ως αντάλλαγμα. Τελικά, το "παν" είναι οι άνθρωποι που συμμετέχουν. Μερικοί βάζουν ό,τι μπορούν για να πετύχει η συνταγή. Και δυστυχώς ή ευτυχώς συνήθως πετυχαίνει. Και τελικά, τρώγεται και αυτόν τον χρόνο το μασημένο φαγητό. Έως ότου, βέβαια, να μας βρει κάποια χρονιά χορτάτους.
Άγγελος Γ. Κουτουμάνος Εκδότης NOESI.gr (για το βήμα) Κοινωνικός λειτουργός (για την άποψη)

• Διαβάστε περισσότερα από το NOESI.gr: Διαβάστε τα άρθρα που έχουν δημοσιεύσει τα μέλη μας για την εμπειρία τους από τις κατασκηνώσεις που οργανώνονται για παιδιά με αναπηρία από την ΠΟΣΓΚΑμεΑ.