νόηση, ετών 18:)

Η Ιωάννα Τσοκοπούλου γεννήθηκε το 1930. Εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 26 χρόνια από το 1951 ως το 1977. Το 1977 παραιτήθηκε για να αφιερωθεί στη δημιουργία ενός πρότυπου σχολείου ειδικής αγωγής για νέους και νέες με νοητική αναπηρία.

Πώς γεννήθηκε το ΕΕΑ Μαργαρίτα.

Το όνειρο…

Η Ιωάννα Τσοκοπούλου, μητέρα παιδιού με σύνδρομο Down, έταξε σκοπό της ζωής της να βρει έναν τρόπο να βοηθήσει το παιδί της και μαζί τα παιδιά με νοητική αναπηρία, για να μπορέσουν να εκπαιδευτούν, να εργαστούν και να ενταχθούν στην κοινωνία.

Η ιδέα ωρίμαζε στο μυαλό της πολλά χρόνια. Επισκέφθηκε κατά καιρούς ειδικά σχολεία στη Γαλλία, στην Κίνα και, το 1975,  στη Σοβιετική Ένωση, είδε ένα τέτοιο σχολείο – πρότυπο που την εντυπωσίασε – και η ιδέα αρχίζει να παίρνει μορφή.

Η αρχή…

«Το 1976 έγινε η αρχή. Έφτιαξα ένα σωματείο με τη βοήθεια φίλων κα συναδέλφων, αναγνωρισμένο ως «ειδικώς φιλανθρωπικό» που είχε ως σκοπό τη δημιουργία ενός πρότυπου εκπαιδευτικού κέντρου για άτομα με ειδικές ανάγκες. Επισκέφθηκα τον Ακαδημαϊκό Άγγελο Αγγελόπουλο, Διοικητή της Εθνικής (Τράπεζας), του είπα τι ήθελα και του ζήτησα να μου παραχωρήσει με χρησιδάνειο ένα κτήμα που είχε η Τράπεζα στη Πεντέλη. Όπως και έγινε.» γράφει η Ιωάννα Τσοκοπούλου στο βιβλίο «Είναι ο γιός μου» (Εκδόσεις Τόπος + Μαργαρίτα, Αθήνα, 2018)

Τα εγκαίνια…

Στις 2 Νοεμβρίου του 1979 έγιναν τα εγκαίνια του Εργαστηρίου Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα» - ένα σπιτάκι με τρία δωμάτια και μια μεγάλη κουζίνα, σύνολο 220 τετραγωνικών μέτρων μέσα σ’ ένα κτήμα 4,5 στρεμμάτων, κατάφυτο με πεύκα, ελιές, πουρνάρια, αγράμπελη, χαμομήλια, μολόχες…

Το όνομα…

«Το όνομα ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ είχε πάρει τη θέση του από την ώρα που άκουσα το όνομα της κόρης της Νέλλης Ζελιώτη–Γιαννοπούλου. Η Νέλλη είχε χάσει το μονάκριβο παιδί της, τη Μαργαρίτα, δεκαοχτώ χρονών, λίγες μέρες πριν τη γνωρίσω, το Δεκέμβριο του 1977. Ήταν τόσο μικρό το διάστημα από την ημέρα που συνέβη το τραγικό γεγονός, που ο σπαραγμός της είχε περάσει στο μεδούλι μου.»  (Από το βιβλίο της Ιωάννας Τσοκοπούλου, «Είναι ο γιός μου»).

Τα πρώτα προγράμματα…

Με την καθοδήγηση της πρώτης διευθύντριας Μαρίας Πεπονή, το προσωπικό επιλέγεται με κριτήριο τις γνώσεις αλλά και την ευαισθησία. Τα πρώτα προγράμματα αρχίζουν να δοκιμάζονται: κινητική αγωγή, οικοκυρική, κηπουρική, υφαντική, συντήρηση σχολικών γνώσεων ενώ δοκιμάζονται και άλλα που στοχεύουν στην εκπαίδευση των νέων στην αυτονομία και στην επικοινωνία, να μπορούν να κυκλοφορούν μόνοι τους, να αυτοεξυπηρετούνται, να πραγματοποιούν συναλλαγές. Να αποκτούν, δηλαδή, δεξιότητες της καθημερινότητας.

Το πρώτο εργαστήριο…

Την ίδια χρονιά αρχίζει να λειτουργεί το πρώτο εργαστήριο. Είναι το εργαστήριο της χειροτεχνίας, που, πέρα από την εξάσκηση των χεριών, εισάγει τους νέους και στην έννοια της παραγωγικής εργασίας, ενώ αγοράζονται και δύο αργαλειοί.

Ο αριθμός των νέων είναι 12.

Έτσι, λοιπόν, ξεκίνησε το ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ…

Το Μαργαρίτα μεγαλώνει…

Τον επόμενο χρόνο, με τους δύο αργαλειούς δημιουργείται το δεύτερο εργαστήριο, της υφαντικής, και αγοράζεται εξοπλισμός για μεταξοτυπία.

Το επιστημονικό προσωπικό συμπληρώνεται με την πρόσληψη ψυχιάτρου και ψυχολόγου.

Από τότε το ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ αναπτύσσεται συνεχώς, πληθαίνει, γίνεται πόλος έλξης και σύντομα διαπιστώνεται ότι οι χώροι είναι μικροί για να εξυπηρετήσουν τους νέους του.

Το 1983 οι ωφελούμενοι είναι 30 και το προσωπικό 11 άτομα.

Το 1990 οι ωφελούμενοι φθάνουν τους 60 και το προσωπικό τα 28 άτομα.

Το 1993, γίνεται μια πρώτη επέκταση με δωρεά της κυρίας Μαργαρίτας Σαμούρκα.

Αμέσως μετά αρχίζει η οικοδόμηση του πρώτου ορόφου πάνω στο αρχικό κτίριο. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1995.

Το 1998 οι νέοι και οι νέες ξεπερνούν τους 80 και το προσωπικό τα 35 άτομα.

Το Μάιο του 2000 ολοκληρώνεται η ανέγερση του νέου κτιρίου δίπλα στο παλιό και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Το νέο κτίριο έχει εμβαδόν 992 τετραγωνικά μέτρα. Χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σήμερα το ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ εξυπηρετεί καθημερινά 100 ωφελούμενους και υποστηρίζει 14 αποφοίτους του, που εργάζονται στην ανοιχτή αγορά εργασίας. Τα τελευταία χρόνια, το έργο της ιδρύτριας του ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ συνεχίζει με επιτυχία ο γιος της, Βάσιας Τσοκόπουλος, ως πρόεδρος του ΔΣ του φορέα. Μάθετε περισσότερα για το ΕΕΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ.

Ήρωας κανένας δεν γεννιέται. Ήρωας γίνεται από ανάγκη, και το τίμημα είναι πολύ ακριβό. Χρειάζεται δύναμη, κόπο... Το βιβλίο αυτό, που έχει γνωρίσει ήδη τέσσερις εκδόσεις, η Ιωάννα Τσοκοπούλου καταγράφει τις εμπειρίες της από το μεγάλωμα του γιου της Λεωνίδα. «Από σένα θα εξαρτηθεί αν θα πάει καλά» ήταν η φράση του παιδίατρου της στην πρώτη του επίσκεψη, φράση φορτίο, που όχι μόνο τη στοίχειωσε αλλά καθόρισε και τη μετέπειτα διαδρομή της.

Ο Λεωνίδας γεννήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1959 με σύνδρομο Down, σε μια εποχή που οι υποδομές είναι ανύπαρκτες και οι ιατρικές γνώσεις ελλιπείς. Απεγνωσμένοι οι γονείς του αναζητούν τρόπους να βελτιώσουν τη ζωή του παιδιού τους, ενώ προσκρούουν στην αναζήτηση ενός φιλόξενου σχολείου πάνω σε άκαμπτους συλλόγους γονέων που αρνούνται να αυλίζονται εκείνα τα παιδιά μετά υπόλοιπα.

Σε αυτή την εποχή και με αυτές τις συνθήκες, η Ιωάννα παίρνει την πρωτοβουλία και το κάνει σκοπό της ζωής της να δημιουργήσει ένα πρότυπο σχολείο που να μπορεί να παρέχει την «παραπανιστή αγάπη και ειδική στοργή» που χρειάζονται τα παιδιά αυτά στο μεγάλωμά τους. «Μετουσίωσε τη λύση ενός οικογενειακού προβλήματος σε συλλογική, μεγέθυνε τη μητρική αγκαλιά της σε αγκαλιά που αγκάλιασε και αγκαλιάζει δεκάδες παιδιά», γράφει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.

Με λόγο άμεσο, ειλικρινή, που αγγίζει τις βαθύτερες χορδές του αναγνώστη, η Ιωάννα Τσοκοπούλου καταθέτει το βίωμά της εμπνέοντος αισιοδοξία και κουράγιο σε κάθε γονιό, σε κάθε άνθρωπο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).

Η Ιωάννα Τσοκοπούλου απεβίωσε σε ηλικία 90 ετών, στις 19 Ιανουαρίου 2021 στο σπίτι της, αλλά θα μείνει στη μνήμη πολλών ανθρώπων από την μεγάλη οικογένεια που δημιούργησε, στις τόσες πολλές οικογένειες στις οποίες προσέφερε ελπίδα και χαρά, με την τόλμη και το επιμονή της στα δύσκολα πρώτα βήματα, την αγάπη της για τα παιδιά και την συνεχή έγνοια της για τους γονείς με παιδιά με αναπηρία που αναζητούσαν υποστήριξη στο δύσκολο έργο τους. Ευχόμαστε σε όλη την οικογένειά της συλληπητήρια. Αντίο αγαπημένη μας κ Ιωάννα.