Μία σελίδα του Οδηγού παρεμβάσεων

O Οδηγός των παρεμβάσεων του NOESI.gr περιγράφει προγράμματα (μοντέλα) παρέμβασης, θεραπείας και αντιμετώπισης στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.

O Οδηγός παρεμβάσεων περιγράφει στόχους και μεθόδους παρέμβασης και αποκατάστασης στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. Διατίθεται με άδεια χρήσης Creative Commons Διανο­μή 4.0 — CC BY-SA 4.0.[?]

Χοροθεραπεία - Κινητική θεραπεία

Εικόνα dimitris zaxos

Η χοροθεραπεία - κινητική θεραπεία ανήκει στην κατηγορία των θεραπειών μέσω τεχνών μαζί με την μουσικοθεραπεία, την δραματοθεραπεία και την εικαστική θεραπεία και είναι η ψυχοθεραπευτική χρήση της εκφραστικής κίνησης και του χορού μέσα από την οποία το άτομο μπορεί να εμπλακεί δημιουργικά σε μια διαδικασία προσωπικής ολοκλήρωσης και ανάπτυξης. Η χοροθεραπεία – κινητική θεραπεία όπως ορίζεται από τον American Dance Therapy Association είναι: 

"η ψυχοθεραπευτική τεχνική η οποία χρησιμοποιεί τη κίνηση σαν μια διαδικασία προώθησης της συναισθηματικής, νοητικής και φυσικής ολοκλήρωσης του ατόμου".

Έτσι η χοροθεραπεία – κινητική θεραπεία επιτυγχάνει αλλαγές στον φυσικό (σωματικό), συναισθηματικό και νοητικό τομέα καθώς και στη κοινωνική συμπεριφορά του ατόμου. Ο χοροθεραπευτής εστιάζει στην κινητική συμπεριφορά του ατόμου όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα στη θεραπευτική σχέση.

Συμπεριφορές έκφρασης, επικοινωνίας και προσαρμογής εξετάζονται είτε πρόκειται για ομαδική, είτε για ατομική θεραπεία. Η κίνηση του σώματος χρησιμοποιείται από τον χοροθεραπευτή σαν μέσο εκτίμησης – αξιολόγησης και σαν τρόπος θεραπευτικής παρέμβασης.

Η κίνηση είναι αυτομάτως ο πιο βασικός και ο πιο άμεσος τρόπος επικοινωνίας μας. Από την αρχή της εμφάνισης του ανθρώπινου είδους το πέρασμα του ατόμου από τη ζωή έχει ισχυροποιηθεί και διευκολυνθεί από τελετουργικούς χορούς - γέννηση, γονιμότητα, συγκέντρωση τροφής, ερωτοτροπία, θεραπεία, θάνατος – κάθε πλευρά της ζωής είχε τον δικό της χορό. Η συμμετοχή σε τέτοιους χορούς έδινε μια δυνατή αίσθηση ταυτότητας, ενίσχυε την αίσθηση την κοινότητας και έδινε την απαραίτητη δύναμη για ανταπόκριση σε δύσκολες καταστάσεις.

Οι προσωπικές μας κινήσεις εκφράζουν την στάση μας και την αντίληψή μας για το περιβάλλον, τους άλλους και τον εαυτό μας. Τα συναισθήματά μας, οι αποφάσεις μας και το νοητικό μας στιλ μπορούν να γίνουν κατανοητά από όσους είναι εκπαιδευμένοι στη παρατήρηση της κίνησης.

Η πρωτοποριακή δουλειά του Rudolph Laban στη Γερμανία πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο πρόσφερε μια γλώσσα η οποία έδωσε τη δυνατότητα μιας αντικειμενικής συζήτησης της ανάλυσης της ανθρώπινης κίνησης. Η συνεισφορά του στους τομείς της παρατήρησης της κίνησης, της καταγραφής, και της εφαρμογής τους σε όλες τις μορφές της ανθρώπινης προσπάθειας συνέβαλε στην θεωρητική και πρακτική βάση της χοροθεραπείας. Η θεωρητική βάση της χοροθεραπείας αντλείται από τον χορό, την ψυχολογία, την νευροψυχολογία, την ψυχιατρική, την δυναμική των ομάδων και την ανάλυση της κίνησης (π.χ. Laban Movement Analysis, Kestenberg Movement Profile κ.τ.λ.).

Τα βασικά χαρακτηριστικά της χοροθεραπείας είναι ότι χρησιμοποιείται η γλώσσα του σώματος και η μη λεκτική διάσταση της επικοινωνίας - η οποία αποτελεί τρόπο έκφρασης - για να παρακινηθεί η επικοινωνία. Η κίνηση από κοινού μέσα σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον βοηθά να επανακαθιερωθούν ενσωματωμένα κινητικά μοτίβα, κινεί και υποστηρίζει την ολοκλήρωση συναισθημάτων, σκέψεων και πράξεων. 

Η χοροθεραπεία λειτουργεί εξελικτικά συνδέοντας το φυσικό με το συναισθηματικό επίπεδο και βοηθώντας τη δημιουργία της εικόνας του σώματος και της αίσθησης της ταυτότητας όπως επίσης αποτελεί δημιουργική διεργασία η οποία εκφράζει συμβολικές διαδικασίες και κινητικές μεταφορές και εξερευνεί νέους τρόπους αντιμετώπισης. Η χοροθεραπεία στηρίζεται σε πέντε θεμελιώδεις αρχές:

  1. Ότι υπάρχει συνεχής αλληλεπίδραση μεταξύ σώματος και πνεύματος και όταν συμβεί μια σημαντική αλλαγή στο κινητικό επίπεδο μπορεί να επηρεάσει το νοητικό ή το συναισθηματικό και αντίστροφα. Ο χοροθεραπευτής συνδέει τις κινητικές εμπειρίες με την λεκτική κατανόηση χρησιμοποιώντας ελεύθερο συνειρμό και ερμηνείες της κίνησης.
  2. Ότι πλευρές της προσωπικότητας του ατόμου αντικατοπτρίζονται στην κίνηση. Αυτές οι πλευρές μπορεί να περιλαμβάνουν τρόπους – μοτίβα κοινωνικής συσχέτισης, ψυχολογικές εξελικτικές διαδικασίες, ψυχοπαθολογία κ.ά.
  3. Η θεραπευτική σχέση ασθενή – θεραπευτή είναι μεγίστης σημασίας. Ο θεραπευτής χρησιμοποιεί κυρίως μη-λεκτική ανταπόκριση και αλληλεπίδραση με τον ασθενή όπως καθρεπτισμός της κίνησης, συγχρονισμός, σωματική επαφή κ.ά.
  4. Η κίνηση μπορεί να αποτελεί ένδειξη ασυνείδητης διαδικασίας. Κινητικά σύμβολα και κινητικές μεταφορές που χρησιμοποίησε ο ασθενής κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής συνεδρίας τον βοηθούν να αποκτήσει πρόσβαση στο ασυνείδητο του.
  5. Η εμπλοκή σε μια δημιουργική διαδικασία κίνησης μέσα από αυτοσχεδιασμό έχει μεγάλη θεραπευτική αξία. Το άτομο μέσα από νέους τρόπους κίνησης του σώματος του βιώνει νέες εμπειρίες.

Η χοροθεραπεία - κινητική θεραπεία απευθύνεται και σε παιδιά και σε ενήλικες, και εφαρμόζεται είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο.

Οι διαφορές μεταξύ χοροθεραπείας και των άλλων τύπων φυσικών δραστηριοτήτων π.χ. πρωτόγονη έκφραση, θεραπευτικός χορός κ.τ.λ. είναι:

  1. Στόχος της χοροθεραπείας δεν είναι να κάνει τον πελάτη - ασθενή να κινηθεί πιο ελεύθερα ή πιο τέλεια αλλά να πειραματιστεί μέσα από την κίνηση, να εξερευνήσει νέους τρόπους να ζει και να αισθάνεται και να έλθει σε επαφή με συναισθήματα τα οποία δεν μπορεί να λεκτικοποιήσει.
  2. Ο δάσκαλος της κίνησης / χορού χρησιμοποιεί συγκεκριμένες κινήσεις για να κατευθύνει τους μαθητές να αισθανθούν σε ένα συγκεκριμένο τρόπο πχ μπορεί να τους ζητήσει να πηδήξουν ή να κουνήσουν τα χέρια τους ελεύθερα κτλ ενώ αντίθετα ο χοροθεραπευτής δεν κατευθύνει την κίνηση ούτε περιγράφει τα συναισθήματα που πρόκειται να εκφράσει ο πελάτης / ασθενής.
  3. Ο χοροθεραπευτής αντίθετα από τον δάσκαλο έχει γνώσεις θεωριών ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας και είναι εκπαιδευμένος να χρησιμοποιεί την κινητική αλληλεπίδραση για το όφελος του ασθενή.
  4. Ο χοροθεραπευτής δεν διορθώνει την κίνηση όπως ο δάσκαλος.
  5. Η διαδικασία της χοροθεραπείας ξεκινά από την κίνηση προς τα σύμβολα και τις μεταφορές (στοιχεια του ασυνείδητου) και φτάνει στην ερμηνεία.

Σε ποιους απευθύνεται η χοροθεραπεία;

  • Στον καθένα που βιώνει συναισθηματικά προβλήματα, πίεση, άγχος
  • Σε ανθρώπους που θέλουν ν’ αναπτύξουν τις προσωπικές τους ικανότητες επικοινωνίας, την εξερεύνηση ή την κατανόηση του εαυτού τους
  • Σε ανθρώπους που ίσως κάποια συναισθήματα ή εμπειρίες τους βρίσκουν πολύ δύσκολο να τα εκφράσουν μόνο με λέξεις, ή σε αυτούς που αποφεύγουν το συναίσθημα ή συγχέουν τα ζητήματα όταν χρησιμοποιούν τις λέξεις
  • Σε ανθρώπους που τα προβλήματά τους επιδρούν σε σωματικό επίπεδο, σε διαταραχή της εικόνας του σώματος, σε δυσκολίες στην κίνηση όπως ένταση ή μπλοκάρισμα σε κάποιες περιοχές του σώματος, ασυνήθιστες κινήσεις ή άγχος σχετικά με την απόσταση, σωματική επαφή ή εμπιστοσύνη
  • Σε ανθρώπους που διανύουν συγκεκριμένες περιόδους πίεσης και άγχους όπως αυτές που σχετίζονται με απώλεια προσώπων ή μεταβατικές περίοδοι ή περίοδοι αλλαγής
  • Σε ανθρώπους που ανησυχούν ότι τα προβλήματα που αισθάνονται συνεχίζονται για πάρα πολύ καιρό, ή σε αυτούς που αισθάνονται ότι «τα πράματα δεν πάνε καλά» γι αυτούς, την σχέση τους ή την οικογένειά τους

Ποια είναι τα οφέλη από την χοροθεραπεία;

  • Βελτίωση της αυτογνωσίας, της αυτοεκτίμησης και της προσωπικής αυτονομίας
  • Κατανόηση των δεσμών μεταξύ σκέψης, συναισθημάτων και συμπεριφοράς
  • Βελτίωση προσαρμοστικότητας
  • Έκφραση και διαχείριση επίπονων σκέψεων και συναισθημάτων
  • Μεγιστοποίηση πηγών επικοινωνίας
  • Διαχείριση των εσωτερικών αποθεμάτων μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι
  • Κατανόηση της επίδρασης του εαυτού μας στους άλλους
  • Συσχέτιση της εσωτερικής με την εξωτερική πραγματικότητα
  • Συναισθηματικές, νοητικές και/ή φυσικές αλλαγές
  • Ανάπτυξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης
  • Βοήθεια του ατόμου να διαχειριστεί συναισθήματα που εμποδίζουν την μάθηση
  • Ανάπτυξη ικανοτήτων κοινωνικής αλληλεπίδρασης

ΒΡΕΦΗ, ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΙ 

Τα βρέφη, τα παιδιά και οι έφηβοι μοιράζονται το φαι-νόμενο μιας ραγδαίας αλλαγής του σώματος με την οποία βιώ-νουν και αντιλαμβάνονται τον κόσμο και μέσω της οποίας ολο-κληρώνουν τις βιολογικές, συναισθηματικές και νοητικές δια-δικασίες. Οι δημιουργικές και αυθόρμητες πλευρές της κινητι-κής θεραπείας προσφέρουν ένα φυσικό θεραπευτικό τρόπο ει-δικά κατάλληλο για την ανάπτυξη του σωματοκεντρικού βρέ-φους, παιδιού, ή εφήβου. ΒΡΕΦΗ. Εξελιγμένες τεχνικές επιτρέπουν σήμερα την διάγνωση από την βρεφική ηλικία ενός μεγάλου εύρους περιπτώσεων όπως σύνδρομο DOWN, αδυναμία όρασης, ακοής, αναπτυξιακή καθυστέρηση κ.τ.λ. Επειδή η έμφαση της κινητι-κής θεραπείας βρίσκεται στην μη λεκτική επικοινωνία μπορεί να γίνει η πιο κατάλληλη μορφή θεραπείας για τέτοια παιδιά. Ο κινητικός θεραπευτής χρησιμοποιεί συγκεκριμένες παρεμβα-τικές τεχνικές ανάλογα με την προσωπικότητα του κάθε παι-διού και την αδυναμία του. Παραδείγματος χάρη, ερέθισμα σε ένα υποκινητικό παιδί n προσοχή και εστίαση σε κάποιο υπερ-κινητικό παιδί προσφέρεται μέσα σε μια αμοιβαία κινητική αλ-ληλεπίδραση. Eπιπρoσθέτως, ο κινητικός θεραπευτής μπορεί να συμπεριλάβει και τους γονείς μέσα στην θεραπευτική διαδι-κασία δίνοντάς τους την δυνατότητα να συναλλαγούν με τα συναισθήματα που έχουν για το παιδί τους, όπως επίσης να τους προσφέρει τεχνικές για μια πιο ενημερωμένη και υγιή σχέση γονέα - παιδιού.

ΑΥΤΙΣΤΙΚΟ ΠΑΙΔΙ 

Τα αυτιστικά παιδιά χαρακτη-ρίζονται από την αδυναμία τους να διαμορφώσουν διαπροσω-πικές σχέσεις και να αλληλεπιδράσουν κατάλληλα με το περιβάλλον. Συχνά χωρίς να μιλάνε, αυτά τα παιδιά μπορεί να απασχολούνται με παράξενες, επαναλαμ6ανόμενες κινητικές συμπεριφορές οι οποίες αυξάνουν την απομόνωσή τους. Ο κινητικός θεραπευτής χρησιμοποιεί την κίνηση του σώ-ματος για να έρθει σε επαφή και να δημιουργήσει μία θεραπευτική σχέση με το παιδί. Χαρακτηριστικά στοιχεία της κίνησης του παιδιού είναι ο καθρεπτισμός της κίνησης, η δημιουργία κάποιας προσωπικής του σειράς κινήσεων η οποία το καθησυχάζει λόγω της οικειότητας και της αποδοχής που έχει το παιδί με αυτή. Ξεκινώντας από αυτή την μοναδική κινητική συμπεριφορά ο κινητικός θεραπευτής συναντά το παιδί σε ένα πρωταρχικό, μη λεκτικό επίπεδο και από εκεί το παιδί μπορεί να εξελιχθεί αυξάνοντας την αυτογνωσία ταυ και ανακαλύπτον-τας νέες ικανότητες για να αντιμετωπίσει το περιβάλλον.

ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να έχουν παραμορφωμένη ή ανολοκλήρωτη εικόνα του σώματός τους, προβλήματα αντίληψης, φτωχή ισορροπία και προσανατολισμό, και πολύ συχνά προβλήματα συμπεριφοράς. Επίσης, αυτά τα παιδιά μπορεί να έχουν μια εξαιρετικά φτωχή γνώμη για τον εαυτό τους, η οποία επιβραβεύεται και από τις συνεχείς αποτυχίες στο σχολείο. Η κινητική θεραπεία δουλεύει ακριβώς πά-νω σε όλα αυτά τα προβλήματα. Ο κινητικός θεραπευτής δουλεύει με τις ανέπαφες ικανότητες του παιδιού, τονίζοντας την ευχαρίστηση της σωματικής δράσης, ενώ προσφέρει κινητικές εμπειρίες οι οποίες σχετίζονται με τις διαστάσεις και το σχήμα του σώματος, με τον προσανατολισμό των μελών του σώματος, με την οργάνωση ταυ χώρου, όπως επίσης με τον έλεγχο των παρορμήσεων και την κατάλληλη έκφραση των συναισθημάτων.

ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Τα παιδιά με συναισθηματικές διαταραχές παρουσιάζουν διαταραχές στην συμπεριφορά τους, όπως επίσης και στις σύνθετες νοητικές λειτουργίες. Η δυσκολία του παιδιού στο να εκφράζει τις εμπειρίες της ζωής ξεπερνιέται μέσω της κίνησης η οποία μεταμορφώνει αυτή την δυσκολία τη παιδιού σε συμβολική πράξη. Έτσι, η κινητική θεραπεία μπορεί να γεφυρώσει τον χαοτικό κόσμο του παιδιού με την εξωτερική πραγματικότητα. Ασφαλείς και ευχάριστες κινητικές αλληλεπιδράσεις χτίζουν μια σχέση εμπιστοσύνης και προσφέρεται μια νέα ευκαιρία για ανάπτυξη περνώντας απ' όλα τα αναπτυξιακά στάδια.

ΕΦΗΒΟΙ

Σημαντικές φυσιολογικές και ψυχολογικές αλλαγές συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Πιθανά προβλήματα αυτής της ηλικίας είναι η σύγχυση της εικόνας που έχουν οι έφηβοι για τον εαυτό τους και της σεξουαλικής τους ταυτότητας, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ασταθής σωματική ει-κόνα, χαμηλό έλεγχο των παρορμήσεων και δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η κινητική θεραπεία προσφέρει ένα ασφαλές, και με κατάλληλο για την ηλικία παιχνίδι, περιβάλ-λον μέσα στο οποίο ψυχολογικές συγκρούσεις μπορούν να ανα-γνωριστούν και να δoυλευτoύν. Μέσω της κινητικής δράσης και αλληλεπίδρασης η σωματική εικόνα και η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους σταθεροποιείται. Aισθήματα σύγxησnς εκφρά-ζoνται και κατάλληλοι ρόλοι και συμπεριφορές ενηλίκων δοκιμάζονται συμβολικά. 

Συγγραφέας:

  • Δημήτριος Ζάχος MA (DMT) Χοροθεραπευτής – Κιν. Θεραπευτής (Master of Arts in Dance Movement Therapy, City University και Laban Centre for Movement and Dance Λονδίνο, Αγγλία, Εκ. μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας)
Διαφήμιση — Ζητήστε προσφορά

Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr | Τι είναι και πώς λειτουργεί;

Εικόνα NOESI.gr

Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr.Το Ψηφιακό Γραφείο ® NOESI.gr βασίζονται σε μία διαδικτυακή πλατφόρμα τηλεργασίας, προσαρμοσμένη στον τομέα της υγείας και της εκπαίδευσης. Η πλατφόρμα παρέχει πρόσβαση σε εργαλεία που λειτουργούν εξ αποστάσεως, μέσω internet. Το Ψηφιακό Γραφείο μπορεί να συνδέεται και να υποστηρίζεται από τη Γραμματεία του NOESI.gr, ώστε να εμπλουτίζεται διαρκώς με νέο υλικό. Παρέχεται με την τεχνική υποστήριξη της Google.

Εφαρμογές του Ψηφιακού Γραφείου από το NOESI.gr.

Εικόνα συνδέσμου προς επίσκεψη.​ Μάθετε περισσότερα.

Βρείτε ένα θέμα άμεσα!

Δείτε τη νέα πλατφόρμα του Οδηγού υπηρεσιών: www.pronoise.org

Λογότυπο οδηγού υπηρεσιών "Προνόησε".

Σχετικά με τις παραπομπές στους Οδηγούς του NOESI.gr, η χρήση είναι ελεύθερη υπό τις εξής προϋποθέσεις. Είναι σημαντικό να αναφέρετε ως πηγή των πληροφοριών τη σελίδα www.noesi.gr/book εφόσον χρησιμοποιήσετε υλικό από τους Οδηγούς του NOESI.gr με οποιοδήποτε τρόπο, προφορικά ή σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Σεβαστείτε το έργο της ομάδας της νόησης στο διαδίκτυο (noesi.gr) και εξασφαλίστε στον αναγνώστη τη δυνατότητα να βρίσκει έγκυρες και ενημερωμένες πληροφορίες για θέματα υγείας και πρόνοιας. Για τον σκοπό αυτό, ενημερώνουμε τις σελίδες των Οδηγών τακτικά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε το υλικό αυτής της ιστοσελίδας ελεύθερα, εφόσον αναφέρετε την πηγή του άρθρου (λ.χ. NOESI.gr) και το όνομα του Οδηγού (λ.χ. Οδηγός διαταραχών, Οδηγός δικαιούχων, Οδηγός παρεμβάσεων, Οδηγός υπηρεσιών κ.ά.) ή το όνομα του συντάκτη και παραθέσετε ευκρινώς τη διεύθυνση της παρούσας ιστοσελίδας — χωρίς ειδική άδεια από το NOESI.gr — λαμβάνοντας υπόψη την παρακάτω άδεια χρήσης και τον Κανονισμό Λειτουργίας του www.noesi.gr.
 
cc logo  
 

Η άδεια του παρόντος άρθρου (έργου) είναι Creative Commons — Αναφορά Δημιουργού Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές (CC BY-SA 4.0). Η άδεια αυτή επιτρέπει στους άλλους να τροποποιούν το έργο αυτό και να το αναμιγνύουν με άλλα, εφόσον αποδίδουν την αναγνώριση στην πηγή (Credit) και υπαγάγουν τα νέα έργα τους στους ίδιους όρους. Όλα τα νέα έργα που βασίζονται σε αυτό το έργο θα φέρουν την ίδια άδεια, οπότε και τα οποιαδήποτε παράγωγα θα επιτρέπουν και την εμπορική χρήση.