Με την εφαρμογή της μεθόδου της Υποστηριζόμενης Απασχόλησης, οκτώ σπουδάστριες της Εστίας Ειδικής Επαγγελματικής Αγωγής εργάζονται σήμερα στην ελεύθερη αγορά.

Συγκεκριμένα:

- Η Μαργαρίτα εργάζεται από το Φεβρουάριο του 1999 σε υποκατάστημα της αλυσίδας Α/Β Βασιλόπουλος, ως πωλήτρια. Κύρια καθήκοντα της θέσης της είναι η τοποθέτηση προϊόντων σε ράφια.

- Η Αγγελική, δουλεύει ως αποθηκάριος από τον Οκτώβριο του 1999, σε κατάστημα της Εταιρείας Habitat και ασχολείται με την τοποθέτηση κωδικών σε προϊόντα.

- Η Νάντια εργάζεται από τον Μάιο του 2000 σε κατάστημα της Body Shop ως πωλήτρια και ασχολείται με την συσκευασία ειδών δώρου και την τοποθέτηση προϊόντων σε ράφια.

- Η Ιουλία εργάζεται από το Ιανουάριο του 2000 σε κατάστημα της Εταιρείας Habitat, ως υπάλληλος γραφείου και ασχολείται με την αρχειοθέτηση και την εσωτερική διακίνηση εγγράφων και τις φωτοτυπίες.

- Η Ανδρονίκη δουλεύει ως αποθηκάριος στην Εταιρεία Art & Hobby και ασχολείται με την συσκευασία καρτών και την τοποθέτηση κωδικών σε προϊόντα, από το Νοέμβρη του 2001.

- Η Πόπη, από τον Ιούνιο του 2002 εργάζεται σε κατάστημα της Εταιρείας Body Shop και ασχολείται με την συσκευασία ειδών δώρου.

- Η Νίκη δουλεύει ως εργάτρια στην Καλτσοβιομηχανία «Γιάννα», από τον Οκτώβρη του 2002 και ασχολείται με το γύρισμα καλτσών.

- Η Κυριακή προσλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2003, ως κλητήρας στην Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Αγίας Παρασκευής.
Δουλεύοντας την εργασιακή και κοινωνική ένταξη των παραπάνω ατόμων, σύντομα αντιληφθήκαμε, ότι η υποστήριξη που τους παρείχαμε, σε όλα τα στάδια, ήταν μόνο ένα μέρος της δουλειάς, που θα έπρεπε να γίνει μαζί τους. Στις πρώτες ομάδες συμβουλευτικής, που κάναμε με στόχο την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της ζωής τους, εκφράστηκαν αισθήματα μοναξιάς αποχωρισμού, απομόνωσης και ρουτίνας. Διαπιστώσαμε ότι ο ζωτικός κοινωνικός χώρος τους, είχε μάλλον περιοριστεί. Παρά το γεγονός ότι κέρδιζαν χρήματα, και οι σχέσεις τους στη δουλειά πήγαιναν καλά, όνειρα άρχισαν να πραγματοποιούνται, ωστόσο έμοιαζε ότι κάτι έλλειπε.

Αυτό που έλειπε ήταν η εξέλιξή τους σε άλλους τομείς, όπως η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, των χρημάτων, οι σχέσεις με συνομήλικους, η διαχείριση εντέλει των αλλαγών, που σηματοδοτήθηκαν από την μετακίνηση τους σε ένα νέο status ζωής. Αλλαγές που εκτός από τους ίδιους, αφορούν επίσης την οικογένεια, το κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον, εμάς τους επαγγελματίες και τους Φορείς που τους πλαισιώνουμε.

Ένας εργαζόμενος παύει να είναι εξαρτώμενο μέλος, τώρα πλέον μπορεί να συνεισφέρει και αυτό πυροδοτεί αλλαγές στην δυναμική της οικογένειας. Από σπουδαστής, περνά στον ρόλο του εργαζόμενου. Τώρα θα πρέπει να μάθει να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και να ανταποκρίνεται σε νέες απαιτήσεις επικοινωνίας, συνύπαρξης, αλληλο-αποδοχής, διεκδίκησης, ανάπτυξης νέων σχέσεων. Από μέλος μιας εκπαιδευτικής κοινότητας, στα πλαίσια της οποίας κάλυπτε και άλλες ανάγκες του, μέσα από προγράμματα ελεύθερου χρόνου, αθλητισμού, ψυχαγωγίας, ταξιδιών κ.λπ, τώρα νοιώθει την ανάγκη να αναζητήσει άλλους τρόπους και πηγές προκειμένου να τις ικανοποιήσει.

Το άτομο σε αυτή την φάση της ζωής του νοιώθει μετέωρο, ανάμεσα στο προστατευτικό περιβάλλον της οικογένειας και του Φορέα εκπαίδευσης, (που συχνά προλάβαινε τις ανάγκες του ή ότι θεωρούσε ως ανάγκες του) και το ευρύτερο κοινωνικό σύστημα, στο οποίο καλείται να ενταχθεί.

Η έλλειψη οργανωμένων υπηρεσιών και δικτύων στήριξης σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας οδηγεί την πλειοψηφία των εργαζομένων ατόμων μας να επιστέφουν στο Φορέα προκειμένου να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, να οργανώσουν τις διακοπές τους ή να συναντήσουν τους φίλους τους. Κάποια από αυτά έχουν κατακτήσει μεγαλύτερο επίπεδο αυτονομίας και παρατηρούμε ότι όσο ανοίγονται και μετακινούνται στο νέο ζωτικό τους χώρο, θέλουν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε ένα μη ειδικό περιβάλλον. Για παράδειγμα η Πόπη παρακολουθεί μαθήματα πηλού σε εργαστήρι του Δήμου που κατοικεί. Η Ιουλία γυμνάζεται σε ιδιωτικό γυμναστήριο.

Η Ανδρονίκη επέλεξε έναν μη ειδικό Φορέα για να αθλείται, πληρώνοντας με ένα μέρος του μισθού της.

Το άλλο μέρος λοιπόν της δουλειάς που καλούμαστε να κάνουμε, αφορά στη στήριξη και την ενίσχυση των ατόμων κατά την σταδιακή μετακίνηση και την ομαλότερη ένταξή στις νέες συνθήκες ζωής τους, γιατί πιστεύουμε ότι εάν η επαγγελματική αποκατάσταση δεν ενταχθεί μέσα σε ένα γενικότερο πλαίσιο αυτονόμησης, δεν θα είναι ολοκληρωμένη.

Από την εμπειρία που έχουμε κατακτήσει μέχρι σήμερα, προκύπτουν οι παρακάτω προτάσεις που μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

- Σε ότι αφορά την εργασία, προτείνουμε η αρχή να γίνεται με μερική απασχόληση (τετράωρο). Η εμπειρία από άτομο που ξεκίνησε με πλήρη απασχόληση- οκτάωρο- δεν ήταν θετική, γιατί ο χρόνος εργασίας, μαζί με εκείνον της μετακίνησης, καταλάμβανε μεγάλο μέρος στην καθημερινότητά του, με αποτέλεσμα να μη διαθέτει χρόνο για άλλες δραστηριότητες.

- Σε ότι αφορά τον ελεύθερο χρόνο, στηρίζουμε το άτομο ώστε να μάθει να επιλέγει μόνο του τον τρόπο που θα αθληθεί, θα ψυχαγωγηθεί και θα διασκεδάσει, θα πάει διακοπές, με βάση τις ανάγκες , τις επιθυμίες και τα ενδιαφέροντα του. Να συνυπάρξει με ανθρώπους, με τους οποίους εκείνο που τους ενώνει είναι τα κοινά ενδιαφέροντα και όχι η αναπηρία.

- Ενημερώνουμε και στηρίζουμε για το που μπορεί να βρει και πως μπορεί να αξιοποιήσει πληροφορίες και να επιλέξει δραστηριότητες με ψυχαγωγικό χαρακτήρα, όπως σινεμά, θέατρο κ.λπ

- Για το ποιος από το οικογενειακό ή φιλικό του περιβάλλον, μπορεί να είναι ο φυσικός του υποστηρικτής, σε αυτή του την προσπάθεια.

- Μεσολαβούμε όποτε και όταν χρειαστεί στήριξη.
Δουλεύοντας μαζί με τους ανθρώπους με νοητική υστέρηση, είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε πως:

- Όσο η στάση μας, απέναντι τους, είναι προστατευτική, εκείνοι λειτουργούν μέσα από την σχέση αυτής της εξάρτησης, πράγμα που εμποδίζει την ανάδειξη των πραγματικών τους ικανοτήτων.

- Όσο στηρίζουμε τα άτομα να παίρνουν τις δικές τους αποφάσεις και να αναλαμβάνουν ευθύνες σε ζητήματα που τα αφορούν, μπορούν ευκολότερα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής.

- Όσο βελτιώνουμε τις τεχνικές εκπαίδευσής τους, τότε ανακαλύπτουμε, ότι δεν έχει πολύ σημασία το γεγονός ότι η Νίκη δεν γνωρίζει τους αριθμούς και το μέτρημα. Γιατί βρέθηκε ο «άλλος» τρόπος να το κάνει, όταν της ζητήθηκε στην δουλειά της. Και το κάνει με επιτυχία.

- Όσο εμείς ανταποκρινόμαστε στην πρόκληση για την κοινωνική τους ενσωμάτωση και δημιουργούμε χώρο για τους λιγότερο ευνοημένους συνανθρώπους μας, τόσο αυξάνουν οι ευκαιρίες συνύπαρξης όλων μας, μέσα από τα κοινά μας ενδιαφέροντα, τον προσωπικό μας ρυθμό, τον δικό μας μοναδικό τρόπο και τα δικά μας μέσα.