Παραθέτουμε μερικές πρακτικές συμβουλές για τους γονείς, προκειμένου να τους βοηθήσουμε να αντιληφθούν καλύτερα τις ανάγκες των ατόμων με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής -Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Επίσης, αν έχετε ενδείξεις για παιδιά με ΔΕΠ-Υ μπορείτε να συμβουλευτείτε τα Διαγνωστικά Κριτήρια για τη ΔΕΠ-Υ κατά DSM, προτού απευθυνθείτε σε κάποιο "ειδικό" για τη διάγνωση. Αν δεν γνωρίζετε αρκετά για τη διαταραχή, δείτε πρώτα στον Οδηγό διαταραχών την παρουσίαση: ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας). Τέλος, αν χρειάζεστε υλικό για τον εκπαιδευτικό του παιδιού σας για τον βοηθήσει καλύτερα στην τάξη, χρησιμοποιήστε τις 50 + 1 Πρακτικές Συμβουλές για Εκπαιδευτικούς με μαθητές με ΔΕΠΥ, που μπορούν οι εκπαιδευτικοί να εφαρμόσουν στην τάξη τους.

Ξεκινήστε από τα βασικά!

1. Η σταθερή - κοινή πορεία αντιμετώπισης και συμπεριφοράς και από τους δυο γονείς είναι καθοριστική.
    
2. Θέστε σαφή όρια και κανόνες (το παιδί έχει ανάγκη να γνωρίζει μέχρι που μπορεί να φτάσει και ποια θα είναι τα αποτελέσματα της συμπεριφοράς του).
    
3. Η συνέπεια και η σταθερότητα από μέρους σας στους κανόνες είναι σημαντική.

   Παρεμβάσεις στον χώρο:
    

4. Ο χώρος μελέτης πρέπει να είναι συγκεκριμένος, μεγάλος και αφαιρετικός.
    
5. Στο γραφείο τοποθετείται μόνο ένα μάθημα τη φορά και μόνο τα απαραίτητα αντικείμενα.
    
6. Η μελέτη στο σπίτι πρέπει να είναι οργανωμένη και γεμάτη διαλείμματα.
    
7. Ξεκινήστε με τα μαθήματα που απαιτούν απομνημόνευση.

   Ως προς τη συμπεριφορά:
    

8. Επανατροφοδοτείτε το παιδί συχνά και άμεσα.
    
9. Επαινείτε τη συγκεκριμένη λειτουργική συμπεριφορά άμεσα.
    
10. Οι τιμωρίες πρέπει να διατυπώνονται σε ήρεμο τόνο, να είναι άμεσες και κατανοητές στο παιδί.
     
11. Οι σωματικές τιμωρίες δεν έχουν καμία αποτελεσματικότητα.
     
12. Εστιαστείτε στην επιθυμητή συμπεριφορά, όχι σε αυτή που θέλετε να σταματήσει. 
     
13. Οι απαιτήσεις σας πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητες του παιδιού όχι στις δικές σας.
     
14. Πρέπει να είστε ακριβείς σε αυτό που ζητάτε από το παιδί. Ποτέ δεν δίνουμε πολύπλοκές οδηγίες. Στα μικρότερα παιδιά μια εντολή τη φορά.
     
15. Προσέξτε τη διατύπωση των οδηγιών - εντολών. Μη δίνετε εντολές ή οδηγίες με ερωτηματικό τρόπο (λανθασμένες εντολές: "θέλεις να με βοηθήσεις στο τραπέζι;", "θέλεις να πας στο δωμάτιό σου;" - λανθασμένες οδηγίες: "θέλεις να σου δείξω πώς γίνεται το τάδε;"). Όταν δίνετε εντολές και οδηγίες μειώστε τα ερεθίσματα στον χώρο, π.χ. σβήστε την τηλεόραση, τη μουσική ή την οθόνη του υπολογιστή.
     
16. Προσπαθήστε να διασπάσετε το παιδί πριν από μια δύσκολη δραστηριότητα. Αν δεν το κάνετε εσείς, θα το κάνει μόνο του.

    Εκτός σπιτιού:
     

17. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες του πρέπει να είναι όσο τον δυνατόν πιο ομαδικές.
     
18. Καλό είναι να εκτονώνεται το παιδί φυσικά (βόλτες, αθλητισμός, κ.ά.)
     
19. Το ωράριο του ύπνου και της διατροφής πρέπει να είναι σταθερό.

    Εντός σπιτιού: 
     

20. Παζλ, σκάκι, και γενικότερα παιχνίδια και δραστηριότητες που ασκούν την συγκέντρωση της προσοχής ενδείκνυνται.
     
21. Αναθέστε του δουλειές στο σπίτι (καθάρισμα δωματίου, πλύσιμο πιάτων κ.ά.)
     
22. Το δωμάτιο του παιδιού πρέπει να είναι οργανωμένο με συγκεκριμένες θέσεις για τα αντικείμενα.
     
23. Η ύπαρξη πίνακα ανακοινώσεων μέσα στο δωμάτιο, όπου τοποθετούνται σημαντικά χαρτιά ή υπενθυμίσεις δραστηριοτήτων είναι βοηθητική για την οργάνωση του παιδιού.
     
24. Ασκήσεις υπευθυνότητας και οργάνωσης πρέπει να αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των παιδιών (λίστα με ψώνια στο σούπερ μάρκετ, επιλογή από το προηγούμενο βράδυ των ρούχων, προετοιμασία τσάντας βάση του προγράμματος του κ..ά.).
     
25. Ασκήσεις προσανατολισμού και κατευθύνσεων στο χώρο όπου δραστηριοποιείται το παιδί και γενίκευση των ασκήσεων σε άγνωστα περιβάλλοντα είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της οπτιχωρικής του αντίληψης.
     
26. Η θεατρική - μουσική έκφραση και ο χορός ενδείκνυνται για τη βελτίωση της αυτοέκφρασης και του οπτικο-κινητικού συντονισμού.

    Στα μαθήματα και το σχολείο: 
     

27. Η ύπαρξη κάρτας αυτοδιαχείρισης συμπεριφοράς ή κάποια άλλη τεχνική στο σχολείο και το σπίτι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική (π.χ. μετρώ αργά μέχρι το 20 όταν είμαι θυμωμένος, κρεμώ μία κάρτα στο πέτο μου με χρώμα ανάλογο με τη διάθεσή μου).
     
28. Απαραίτητη είναι η συχνή επικοινωνία με τον εκπαιδευτικό (συνέχεια προγράμματος στο σχολείο και αντίστροφα). Εδώ μπορεί να σας φανούν χρήσιμες οι 50+1 Πρακτικές Συμβουλές για τη ΔΕΠ-Υ για Εκπαιδευτικούς.
     
29. Αν τα μαθήματα και οι φωτοτυπίες είναι φορτωμένα, τα χωρίζω σε μικρότερες ενότητες.
     
30. Τα μαθήματα τα μαθαίνουμε με σχεδιαγράμματα. Την έκθεση το ίδιο.  Μεγάλα κεφάλαια τα διαβάζουμε τμηματικά υπογραμμίζοντας τα κύρια σημεία.
     
31. Ασκήσεις απομνημόνευσης και σειροθέτησης είναι ιδιαίτερα ευεργετικά.
     
32. Ασκήσεις απομαγνητοφώνησης ή καραόκε, για τον ελεύθερο χρόνο, βοηθούν στην ενίσχυση της οπτικής και ακουστικής μνήμης και συγκέντρωσης.
     
33. Ενισχύστε τον επικοινωνιακό τομέα. Η ύπαρξη φίλων είναι σημαντική.

    Τέλος, στα υπαρξιακά ζητήματα!
     

34. Απενοχοποιείστε τον εαυτό σας, δεν ευθύνεστε για την ύπαρξη της ΔΕΠ-Υ!
     
35. Απενοχοποιείστε και το παιδί (ούτε εκείνο ευθύνεται για την δυσλειτουργική του συμπεριφορά).
     
36. Κάθε παρέμβαση ξεκινάει από την αλλαγή των δικών σας αντιλήψεων, του παιδιού και των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται με το παιδί για τη φύση της διαταραχής και τα εν γένει προβλήματα του.
     
37. Μην πέφτετε στην παγίδα όσων σας υπόσχονται θεραπεία. Καμιά θεραπεία από μόνη της δεν θεραπεύει τη ΔΕΠ-Υ. Να θυμάστε ότι δεν υπάρχει ένας αιτιολογικός παράγοντας που δημιουργεί τη ΔΕΠ-Υ. Η αιτιολογία της ΔΕΠΥ είναι πολυπαραγοντική αλλά και άγνωστη. Βελτιώνοντας λοιπόν έναν πιθανό αιτιολογικό παράγοντα δεν εξαφανίζετε τη διαταραχή. 

Μάθετε περισσότερα για τη ΔΕΠ-Υ!

Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τη ΔΕΠ-Υ, την αιτιολογία, τη συχνότητα και τον τρόπο εμφάνισης της διαταραχής σε παιδιά και ενηλίκους στην παρουσίαση στον Οδηγό διαταραχών στη σελίδα ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας). Εκεί θα βρείτε επίσης πρακτικές συμβουλές για τους εκπαιδευτικούς, τα διαγνωστικά κριτήρια κατά το DSM και έναν οδηγό αντιμετώπισης της ΔΕΠ-Υ. 

Επίσης, μπορείτε να δείτε έναν παλαιότερο Οδηγό μας, του 2006, με Γενικές Οδηγίες για τη ΔΕΠ-Υ: για Γονείς και Εκπαιδευτικούς. Είναι ακόμη χρήσιμος καθώς δίνει το γενικό πρόσταγμα ως προς την αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ στο σπίτι και το σχολείο, με βασικές θεωρητικές κατευθύνσεις που μερικές φορές διαφεύγουν από τους ενδιαφερόμενους που δεν κατανοούν σωστά τις ανάγκες των ατόμων με ΔΕΠ-Υ.